Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości środków trwałych w przypadku ich likwidacji
Nie ma przeszkód w tym, aby dokonać likwidacji środków trwałych, które nie zostały jeszcze w pełni zamortyzowane i zaliczenia ich niezamortyzowanej wartości do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem spełnienia ustawowych przesłanek.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, który określa warunki, jakie musi spełniać wydatek, żeby mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów. Są one następujące:
a) wydatek został poniesiony przez podatnika (sfinansowany przez podatnika),
b) wydatek ma charakter trwały (nie będzie zwracany podatnikowi),
c) wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
d) wydatek nie został wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).
Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m.
Na podstawie art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT, amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania, przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych.
Art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.
Tak więc, kosztem uzyskania przychodów, co do zasady, będzie strata w środkach trwałych w części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi.
Natomiast, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.
Ograniczenie zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, dotyczy wyłącznie środków trwałych zlikwidowanych, których utrata przydatności gospodarczej była skutkiem zmiany rodzaju działalności.
Kosztem uzyskania przychodów, co do zasady, będzie więc strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli utraciły one przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności, tj. nie były zdeterminowane zmianą rodzaju działalności gospodarczej. Powyższe zostało również potwierdzone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacjach indywidualnych z 15 stycznia 2025 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.689.2024.1.AND oraz z 14 lutego 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.41.2023.1.OK.
Natomiast, w interpretacji indywidualnej z 5 lutego 2020 r, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.550.2019.1.AB Dyrektor KIS potwierdził prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym w przypadku zmiany siedziby przez podatnika, pod warunkiem, że decyzja o zmianie siedziby nie była spowodowana zmianą rodzaju działalności gospodarczej, a podjęła była na podstawie przesłanek ekonomiczno-gospodarczych.
Należy jednak pamiętać w tym kontekście, że możliwość rozpoznania kosztu uzyskania przychodu zależy od tego, aby koszt był poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
