Zmiany w Prawie Zamówień Publicznych – cz. 1
Nowe zasady dostępu do rynku i podniesienie progu stosowania ustawy PZP
Sierpień 2025 r. przyniósł istotne zmiany w obszarze zamówień publicznych. Prezydent podpisał trzy ustawy, które znacząco wpłyną na funkcjonowanie systemu zamówień publicznych w Polsce. W części pierwszej zostaną omówione pierwsze dwie z nich – ustawa o zmianie ustawy PZP z dnia 9 lipca 2025 r. oraz z dnia 25 lipca 2025 r. – które regulują kwestie związane z dostępem do rynku zamówień publicznych oraz progami stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP).
- Ograniczenie dostępu do rynku dla wykonawców z państw trzecich
Ustawa o zmianie ustawy PZP z dnia 9 lipca 2025 r. wdraża przepisy dyrektyw 2014/24/UE i 2014/25/UE oraz uwzględnia orzecznictwo TSUE (sprawy C-652/22 i C-266/22). Najważniejsza zmiana dotyczy dostępu wykonawców z tzw. państw trzecich (spoza UE i Państwa, z którymi UE zawarła Porozumienie Światowej Organizacji Handlu) do rynku zamówień publicznych w Polsce.
Od wejścia w życie ustawy, tj. 4 września 2025 r., zamawiający nie mają już obowiązku zapewniania równego traktowania takim podmiotom. Oznacza to, że:
- uprzywilejowana pozostaje konkurencja wewnątrzunijna oraz wykonawcy z państw objętych porozumieniem ŚOH,
- zamawiający zyskują swobodę decydowania, czy dopuścić wykonawcę spoza tego kręgu do udziału w postępowaniu.
Zmiana ta – choć ograniczająca potencjalny krąg oferentów – ma w zamyśle wzmocnić pozycję polskich przedsiębiorców i zwiększyć ich szanse w rywalizacji o zamówienia publiczne.
- Podwyższenie progu stosowania ustawy PZP
Druga ustawa zmieniającą ustawę PZP z dnia 25 lipca 2025 r., podnosi próg, od którego należy stosować przepisy PZP oraz ustawy o koncesji – z 130 000 zł do 170 000 zł.
Motywem tej zmiany jest wzrost kosztów towarów i usług, szczególnie w latach 2021–2025. Próg ustalono na podstawie analiz Urzędu Zamówień Publicznych i GUS.
Dodatkowo ustawa wprowadza obowiązek:
- badania wpływu planowanego zamówienia na konkurencyjność,
- wskazywania w analizie potrzeb i wymagań (jeszcze przed wszczęciem postępowania), w jaki sposób zamawiający zamierza kształtować warunki zamówienia, by sprzyjały konkurencji.
Nowy próg będzie obowiązywał od 1 stycznia 2026 r. i – co istotne – obejmie nie tylko PZP, ale także inne ustawy powiązane (m.in. o archiwach, działalności kulturalnej, strefach ekonomicznych czy transporcie zbiorowym). Ustawodawca wprowadził jednak przepisy przejściowe: do postępowań i konkursów w toku, do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy oraz do umów zawartych po 31 grudnia 2025 r., jeżeli wynikają one z postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosowane będą przepisy dotychczasowe.
Podsumowanie
Zmiany omawiany w niniejszym artykule, wyznaczają dwa istotne kierunki reformy polskiego systemu zamówień publicznych. Po pierwsze, ustawodawca ograniczył dostęp do rynku dla wykonawców spoza Unii Europejskiej i WTO GPA, co w praktyce oznacza ochronę interesów unijnych i krajowych przedsiębiorców. Po drugie, podniesienie progu stosowania ustawy PZP oraz wprowadzenie obowiązku badania wpływu zamówienia na konkurencyjność ma na celu dostosowanie przepisów do realiów gospodarczych i ułatwienie realizacji mniejszych zamówień.
W części drugiej przyjrzymy się ustawie o zmianie ustawy PZP z dnia 5 sierpnia 2025 r., która wprowadza zupełnie nowe rozwiązanie – system certyfikacji wykonawców.
