Budynek mieszkalny jako siedziba firmy

Budynek, który wygląda jak dom jednorodzinny nie zawsze musi być budynkiem mieszkalnym. Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupujemy lub wynajmujemy dom jednorodzinny, który służy nam jako siedziba naszej firmy. Czy w takiej sytuacji mamy możliwość zakwalifikowania tego budynku jako niemieszkalnego i jego amortyzacji?

Spis treści:

1. Amortyzacja środka trwałego – zasady ogólne
2. Klasyfikacja Środków Trwałych – prawidłowe przypisanie budynku do grupy i podgrupy
3. Podejście Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
4. Podsumowanie

Amortyzacja środka trwałego – zasady ogólne

Amortyzacja podatkowa jest formą rozłożonego w czasie obniżenia kosztów podatkowych wartością używanych w prowadzonej działalności gospodarczej przedmiotów, które zużywają się w okresie dłuższym niż 1 rok (środków trwałych). Okres amortyzacji jest zwykle zbliżony do standardowego okresu użytkowania danego rodzaju środków trwałych, co znajduje odzwierciedlenie w wysokości stawek amortyzacyjnych wskazanych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych (załącznik nr 1 do ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o CIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne
i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2) maszyny, urządzenia i środki transportu,

3) inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Natomiast zgodnie z art. 16c ustawy o CIT (w brzmieniu obowiązującym od 2022 r.) amortyzacji nie podlegają m.in. budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Tym samym w przypadku nieruchomości najważniejsze jest jej prawidłowe sklasyfikowanie – z jednej strony odpowiadające prawdziwemu przeznaczeniu budynku, a z drugiej przypisanie do właściwej grupy i podgrupy środków trwałych określonych w Klasyfikacji Środków Trwałych (dalej: KŚT).

Klasyfikacja Środków Trwałych – prawidłowe przypisanie budynku do grupy i podgrupy 

Rozważając te kwestie w pierwszej kolejności należy pamiętać, że o przypisaniu budynku do konkretnej grupy i podgrupy określonej w KŚT. Decyduje o tym jego przeznaczenie oraz związana z tym konstrukcja i wyposażenie, a nie sposób użytkowania.

W przypadku, gdy mamy wątpliwości co do prawidłowego zaliczenia obiektu do właściwej grupy można zwrócić się z wnioskiem o wyjaśnienie tej kwestii do Głównego Urzędu Statystycznego, który jest organem uprawnionym do orzekania w zakresie Klasyfikacji Środków Trwałych jest Urząd Statystyczny.

Jest to istotne, ponieważ przypadku błędnego zakwalifikowania obiektu do danej grupy KŚT (np. jako budynku niemieszkalnego, w przypadku gdy mamy do czynienia z budynkiem mieszkalnym) organ podatkowy może zakwestionować możliwość dokonania jego amortyzacji.  

Podejście Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej

W ostatnim czasie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał w przedmiotowym temacie następujące interpretacje indywidualne:

• z dnia 11.03.2024 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.6.2024.2.AND,
• z dnia 4.04.2024 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.52.2024.2.AND.

Dyrektor KIS w obu przypadkach wskazały wprost, że jego ocena nie odnosi się do prawidłowości dokonanej przez Wnioskodawców klasyfikacji budynku do odpowiedniej grupy klasyfikacji środków trwałych. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy Organ przyjął, jako niepodlegający ocenie element opisu stanu faktycznego, wskazaną we wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnej kwalifikację opisanej nieruchomości, zakwalifikowanej do właściwej grupy KŚT.

Podsumowanie

Powyższe wskazuje, że dokonanie przypisania budynku do właściwej grupy KŚT każdorazowo leży po stronie przedsiębiorcy i nie jest badane przez Dyrektora KIS w ramach prowadzonych postępowań o wydanie interpretacji indywidualnej.

Tym samym w przypadku wątpliwości w tym zakresie warto wystąpić z wnioskiem do Głównego Urzędu Statystycznego, ponieważ negatywne konsekwencje dla przedsiębiorcy w przypadku błędnego zakwalifikowania obiektu do danej grupy KŚT mogą być niewspółmierne do poświęconego czasu na wyjaśnienie tej kwestii.