Cash pooling – kolejne starcie
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 19 marca br. (0111-KDIB3-1.4012.5.2025.6.ICZ), kolejny raz pochylił się nad zagadnieniem opodatkowania VAT stron umowy cash poolingu. W przeciwieństwie jednak do wcześniej opisywanej interpretacji, tym razem stan faktyczny wskazywał, że wnioskodawca, poza statusem uczestnika umowy, pełnił również funkcję leadera. Naturalnie, miało to znaczący wpływ na stanowisko organu.
Stan faktyczny
Sprawa obejmowała raczej typową umowę cash poolingu rzeczywistego, zakładającego faktyczne przelewanie środków pomiędzy rachunkami uczestników umowy. Bank zobowiązany zostanie do otwarcia rachunku głównego, który z kolei będzie obsługiwany przez wnioskodawcę, pełniącego rolę pool leadera.
Do zadań banku należeć miało zarządzanie płynnością finansową, w tym przenoszenie sald z rachunków szczegółowych każdego z uczestników. Bank w pierwszej kolejności miał wyliczać i kapitalizować odsetki należne/naliczone wobec pool leadera, a w drugiej kolejności – odsetki należne/naliczone pomiędzy pool leaderem a pozostałymi uczestnikami umowy.
Osiem pytań organu
Jak to zwykle bywa, również i tym razem Dyrektor KIS zalał wnioskodawcę serią pytań – choć tym razem, było ich tylko osiem. Przy czym, kluczowe – moim zdaniem – były poniższe dwa pytania:
- Jakie czynności w ramach Umowy Cash Poolingu będą Państwo wykonywać pełniąc funkcję Pool Leadera?
Odpowiedź: Czynności Spółki jako Pool Leadera w ramach Umowy Cash Poolingu ograniczają się głównie do funkcji administracyjnych i reprezentatywnych pozostałych Uczestników. Jak wykazano we wniosku, Spółka będzie posiadać Rachunek Główny, jednak czynności technicznych jak np. przelewy środków, zarządzanie saldami, będzie dokonywać Bank.
Funkcje Spółki jako Pool Leadera należy zatem rozumieć jako reprezentanta wobec Banku w imieniu wszystkich Uczestników, w tym Spółki. Takie czynności jak np. ustalenie limitów wysokości wpłat z Rachunków Szczegółowych, jest technicznie zadaniem Pool Leadera (Spółki), chociaż w rzeczywistości jest to ustalane wspólnie pomiędzy Uczestnikami. Do kompetencji Pool Leadera należy także podejmowanie decyzji o ostatecznej wypłacie należnych odsetek na rzecz Uczestników.
- Czy Państwo jako Pool Leader w ramach opisanej Umowy Cash Poolingu za wykonywane czynności będą otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie (np. uwzględniane w odsetkach funkcjonujących w ramach Cash Poolingu, w formie prowizji lub innej opłaty)?
Odpowiedź: W ramach opisanej Umowy Cash Poolingu nie został określony wprost żaden rodzaj wynagrodzenia dla Spółki jako Pool Leadera. Niemniej jednak, Pool Leader będzie korzystał z różnic pomiędzy odsetkami otrzymanymi i przekazywanymi w relacji Uczestnik – Rachunek Główny – Bank oraz odwrotnie. Spółka nie wyklucza możliwości powstania takich różnic przy przekazywaniu odsetek, które w takiej sytuacji pozostaną na Rachunku Głównym należącym do Pool Leadera, tj. Spółki.
Są czynności, jest wynagrodzenie - musi być usługa.
Z uwagi na to, że sam wnioskodawca wskazał, że będzie wykonywał usługi (administracyjne i reprezentatywne – choć pewnie powinno być reprezentacyjne), za które otrzymać może wynagrodzenie (różnica w odsetkach), to odpowiedź Dyrektora KIS mogła być tylko jedna – wnioskodawca będzie świadczył usługi objęte VAT!
Choć nie padło to wprost w uzasadnieniu, myślę, że organ mógłby z powodzeniem odwołać się do orzecznictwa TSUE, w tym mojej ulubionej sprawy – Tolsma. Jeśli więc:
- jest skonkretyzowane świadczenie (jak mawiali Rzymianie: dare, facere, non facere, pati);
- jest beneficjent tego świadczenia;
- jest określone wynagrodzenie, będące – choćby subiektywnie – ekwiwalentem świadczenia;
- jest stosunek prawny wiążący strony, to
Takie świadczenie należy uznać za usługę w rozumieniu podatku od towarów i usług.
