Zmiana limitu zwolnienia z VAT: Co musisz wiedzieć o nowym progu 240 000 zł?

Od 1 stycznia 2026 roku zmieniają się zasady zwolnienia podmiotowego z VAT. Dotychczasowy limit uprawniający do korzystania z tego zwolnienia zostanie podniesiony z 200 000 zł do 240 000 zł. Ta zmiana ma istotne implikacje dla wielu podmiotów gospodarczych, a w szczególności dla działów finansowych. W niniejszym artykule przedstawiamy szczegółowy przewodnik po kluczowych aspektach zwolnienia, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków i możliwości w okresie przejściowym.

Zasady stosowania zwolnienia podmiotowego z VAT

Podstawą prawną zwolnienia jest sprzedaż realizowana przez podatnika z siedzibą w Polsce, pod warunkiem, że wartość tej sprzedaży w poprzednim roku podatkowym ani w bieżącym nie przekroczyła ustalonego limitu – obecnie 200.000 zł.

Przez "sprzedaż" na potrzeby zwolnienia rozumiemy:

1. Odpłatną dostawę towarów.
2. Odpłatne świadczenie usług opodatkowane w Polsce.
3. Eksport towarów.
4. Wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Warto podkreślić, że do limitu zwolnienia nie wlicza się:

1. Wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość nieopodatkowanej w Polsce.
2. Sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu w Polsce.
3. Odpłatnej dostawy towarów zaliczanych na podstawie przepisów o podatku dochodowym do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
4. Odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT i przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
• Transakcji związanych z nieruchomościami.
• Usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38-41 (obejmujące m.in. transakcje dotyczące walut, banknotów, usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, pożyczki, kredyty, poręczenia, gwarancje, usługi związane z instrumentami finansowymi).
• Usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, o ile nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Kiedy zwolnienie nie ma zastosowania?

Należy pamiętać, że zwolnienie podmiotowe nie ma zastosowania w przypadku sprzedaży ściśle określonych towarów i usług. Do najważniejszych wyłączeń należą:

• Dostawa budynków, budowli, terenów budowlanych.
• Sprzedaż „przez internet” kosmetyków, komputerów, urządzeń elektrycznych.
• Świadczenie usług prawniczych i doradczych.
• Świadczenie usług jubilerskich i ściągania długów.

Podatnicy rozpoczynający działalność

Dla podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, limit zwolnienia jest obliczany proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w danym roku. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) jednoznacznie wskazuje, że należy obliczyć liczbę dni pozostałych do końca roku od daty rozpoczęcia działalności i zastosować odpowiedni procent do kwoty limitu.

Dobrowolna rezygnacja i powrót do zwolnienia

Podatnik ma prawo do dobrowolnej rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego. Wymaga to zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym planowana jest rezygnacja. W przypadku rozpoczęcia działalności w danym roku, oświadczenie składa się przed dokonaniem pierwszej czynności, przy której podatnik nie chce już korzystać ze zwolnienia.

Jeśli podatnik „wypadnie” ze zwolnienia (dobrowolnie lub z powodu przekroczenia obrotów), ponowne skorzystanie z tej możliwości jest możliwe dopiero po upływie co najmniej roku od końca roku, w którym utracono lub zrezygnowano ze zwolnienia (art. 113 ust. 11 ustawy o VAT).

Obowiązki rejestracyjne w związku ze zwolnieniem z VAT

Utrata prawa do zwolnienia lub rezygnacja z niego wymaga natychmiastowej reakcji w zakresie obowiązków rejestracyjnych.

Złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R jest konieczne w następujących terminach:

1. Przed dniem dokonania sprzedaży towaru lub usługi innej niż zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a, 4-41, lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 – w przypadku rozpoczęcia dokonywania takiej sprzedaży.
2. Przed dniem utraty zwolnienia podmiotowego.
3. Przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia (lub przed dniem dokonania pierwszej czynności, jeśli działalność rozpoczynana jest w danym roku i podatnik chce zrezygnować ze zwolnienia).

Ważne jest również pamiętanie o aktualizacji formularza VAT-R. W przypadku utraty prawa do zwolnienia lub rezygnacji, należy zaktualizować zgłoszenie w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia zmiany (dotyczy to również powrotu do zwolnienia).

Nowy limit 240 000 zł: kluczowe zmiany od 2026 roku

Dzięki ostatniej nowelizacji, od 1 stycznia 2026 roku dotychczasowy limit 200 000 zł zostanie podniesiony do 240 000 zł. Najważniejsze regulacje dotyczące okresu przejściowego zawarto w art. 2 ustawy nowelizującej.

Kluczowa zasada przejściowa: Jeżeli podatnik w 2025 roku przekroczył wartość sprzedaży 200 000 zł, ale nie przekroczył 240 000 zł, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego od 2026 roku.

Poniżej praktyczne przykłady, ilustrujące wpływ nowelizacji na sytuację podatników:

Przykład 1: Kontynuacja zwolnienia

• Sytuacja: Sprzedaż podatnika w 2025 roku nie przekroczyła 200 000 zł. Podatnik nie zrezygnował ze zwolnienia podmiotowego.
• Rozwiązanie: W 2026 roku nadal korzysta ze zwolnienia, aż do momentu przekroczenia nowego limitu 240 000 zł.

Przykład 2: Rezygnacja ze zwolnienia w 2025 roku

• Sytuacja: Podatnik dobrowolnie rezygnuje ze zwolnienia w 2025 roku, mimo że jego sprzedaż nie przekroczyła 200 000 zł.
• Rozwiązanie: W tej sytuacji, zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT, podatnik jest związany regułą jednego roku. Nowelizacja umożliwia „powrót do zwolnienia” wyłącznie tym podatnikom, u których sprzedaż w 2025 roku przekroczyła 200 000 zł.

Przykład 3: Przekroczenie limitu w 2025 roku i powrót do zwolnienia w 2026 roku

• Sytuacja: Sprzedaż podatnika przekroczyła w sierpniu 2025 roku próg 200 000 zł, ale do końca roku nie przekroczy 240 000 zł.
• Sposób postępowania:
1. Rejestracja VAT-R: Przed dniem, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia (czyli przed transakcją powodującą przekroczenie progu 200 000 zł), należy złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R.
2. Obowiązki bieżące: Podatnik musi składać miesięczne deklaracje VAT (deklaracje kwartalne są wykluczone przez 12 miesięcy), wpłacać podatek do urzędu skarbowego oraz wystawiać faktury z VAT (należy również zweryfikować obowiązek rejestracji na kasie fiskalnej).
3. Powrót do zwolnienia w 2026: Z początkiem 2026 roku konieczne jest złożenie aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, wskazującego na powrót do zwolnienia z VAT.
4. Korekta odliczonego VAT: Niezbędna jest analiza odliczenia VAT w składanych deklaracjach. Jeżeli odliczono VAT od nabycia towarów, które z uwagi na powrót do zwolnienia nie będą prowadziły do wygenerowania VAT należnego, konieczna będzie korekta odliczenia.

Powyższy plan działania opiera się na stanowisku Ministerstwa Finansów, zgodnie z którym w przypadku takich podatników reguła jednego roku nie ma zastosowania. Warto również pamiętać, że termin na złożenie aktualizacji VAT-R (7 dni od wystąpienia zmiany) nie wpływa na okres wyboru zwolnienia. Oznacza to, że teoretycznie aktualizację VAT-R wskazującą na powrót do zwolnienia z VAT od 1 stycznia 2026 roku można złożyć np. w marcu czy kwietniu 2026 roku, co potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora KIS z 19 lutego 2025 r., znak 0114-KDIP1-3.4012.877.2024.2.K.

Zmiana limitu zwolnienia podmiotowego z VAT to istotna modyfikacja, która może wpłynąć na płynność finansową i obowiązki rozliczeniowe wielu przedsiębiorstw. Dokładna analiza Państwa sytuacji oraz bieżące śledzenie interpretacji organów podatkowych są kluczowe dla uniknięcia błędów i optymalnego zarządzania podatkami.

Chcesz upewnić się, że Twoja firma prawidłowo zarządza kwestiami VAT w obliczu nowych przepisów? Skontaktuj się z nami w celu uzyskania indywidualnej konsultacji.