Darowizna przedsiębiorstwa do fundacji rodzinnej nie będzie podlegać VAT
Darowizna majątku jednoosobowej działalności gospodarczej do fundacji rodzinnej będzie traktowana jako wniesienie przedsiębiorstwa i w efekcie nie będzie podlegać VAT – tak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 26 kwietnia 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL3.4012.174.2024.1.AK.
Stan faktyczny
Wnioskodawca wskazał, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na wynajmie oraz wydzierżawianiu nieruchomości. Wnioskodawca rozważa wniesienie całego majątku związanego z prowadzoną przez siebie jednoosobową działalnością gospodarczą do fundacji rodzinnej - tak, aby wyposażyć tę fundację w majątek. Wniesienie tego majątku do fundacji rodzinnej nastąpi w ramach jednorazowej czynności prawnej, którą będzie darowizna majątku dla tej fundacji. Intencją Wnioskodawcy jest wniesienie tego majątku do fundacji, aby fundacja kontynuowała działalność gospodarczą polegającą na ich wynajmie lub wydzierżawieniu w taki sam sposób, w który dotychczas prowadził ją Wnioskodawca. Kontynuowanie dotychczasowej działalności wynajmu/wydzierżawienia i zarządzania nieruchomościami po wniesieniu tychże do fundacji będzie możliwe bez konieczności nabywania dodatkowych rzeczy/składników majątku. Kontynuowanie działalności przez fundację nie będzie uzależnione od podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (takich jak dokonanie istotnej modernizacji, zawieranie nowych umów). Wnioskodawca zwrócił uwagę, że w związku z koniecznością zmiany sposobu prowadzenia księgowości (z dotychczasowej księgi przychodów i rozchodów na tzw. księgi handlowe) zmieni się treść umowy o prowadzenie księgowości. W takim wypadku po wniesieniu nieruchomości do fundacji, ta zawrze nową umowę o prowadzenie księgowości. Przed dokonaniem zbycia Wnioskodawca nie planuje rozwiązania umów najmu/dzierżawy z dotychczasowymi najemcami, w konsekwencji czego fundacja stanie się stroną dotychczasowych umów. Na fundację przejdą też m.in. umowy o zarządzanie nieruchomościami, umowy ubezpieczenia czy umowy o dostawę mediów. Fundacja będzie prowadzić działalność pod dotychczasowym adresem, pod którym Wnioskodawca prowadził dotychczasową działalność. Sposób zarządzania wynajmem lub wydzierżawieniem nieruchomości nie zmieni się po wniesieniu do fundacji. Wniesienie majątku do fundacji odbędzie się w sposób zasadniczo "niewidoczny" dla najemców.
Stanowisko Wnioskodawcy
Na kanwie tak zarysowanego stanu faktycznego, Wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie wniesienie majątku do fundacji rodzinnej powinno być traktowane jako transakcja zbycia przedsiębiorstwa i jako takie nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Uzasadniając swoje stanowisko przypomniał, że czynności prawne polegające na zbyciu przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części) wyłączone są z zakresu normowania ustawy o VAT, tj. takie czynności prawne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zbycie przedsiębiorstwa nie obejmuje jedynie jego sprzedaży, ale też np. darowiznę.
Przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji przedsiębiorstwa. W praktyce można jednak posiłkować się definicją zawartą w Kodeksie Cywilnym, zgodnie z którą przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W odróżnieniu od definicji "przedsiębiorstwa", definicja zorganizowanej część przedsiębiorstwa została ujęta w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Wynika z niej, że przez ZCP należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Wnioskodawca przywołał treść Objaśnień podatkowych dotyczących opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych. Zgodnie z Objaśnieniami, w celu zakwalifikowania danej transakcji jako zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP należy łącznie spełnić dwa warunki:
1) Nabywca ma zamiar kontynuowania działalności dotychczas prowadzonej przez zbywcę przy pomocy składników będących przedmiotem transakcji (kryterium intencji nabywcy),
2) Istnieje faktyczna możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji (kryterium możliwości kontynuowania działalności).
Przywołał szczegółowe argumenty przemawiające za tym, że na gruncie stanu faktycznego spełnia dwa przywołane warunki. Powołał się także na interpretacje indywidualne i orzecznictwo sądowe.
Ocena Dyrektora KIS
Odnosząc się do stanowiska zaprezentowanego przez Wnioskodawcę, Dyrektor KIS przywołał orzecznictwo TSUE, z którego wynika, że celem opcji braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. Jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania.
Na kanwie zarysowanego stanu faktycznego należy uznać, że dojdzie do przeniesienia przedsiębiorstwa. W efekcie, na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o VAT taka czynność będzie mogła skorzystać z wyłączenia z opodatkowania VAT.
Stanowisko Wnioskodawcy zostało więc uznane za prawidłowe.
