Fiskus odpuszcza w sporach o prawo do IP Box / ulgę B+R? Szansa na nowe otwarcie dla podatników

Minister zmienia podejście

W dniu 12 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów skierowało do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej pismo nr DOP8.8012.19.2023, w którym wskazano, iż rozpoznając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ulgi badawczo – rozwojowej lub IP Box, Organ musi samodzielnie wyjaśnić, czy podatnik prowadzi działalność badawczo-rozwojową i czy w związku z tym przysługuje mu ulga podatkowa objęta wnioskiem.  Celem pisma MF jest skłonienie Dyrektora KIS do załatwiania spraw  „w sposób adekwatny do rzeczywistej intencji zainteresowanego”, na co nie powinien mieć wpływu „słabo zaakcentowany aspekt podatkowy na tle treści wniosku”. Krok resortu finansów jest niewątpliwie powiązany z serią niekorzystnych dla fiskusa rozstrzygnięć sądów administracyjnych.

Fiskus ponosił porażkę za porażką

Przykładowo, w wyrokach z 25 maja 2022 r. (sygn. akt II FSK 662/21) oraz 20 października 2021 r. (sygn. akt II FSK 771/21) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł,  że rozpoznając wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej Organ nie powinien wzywać podatnika do określenia, czy prowadzona przez niego działalność (np. programistyczna) ma charakter badawczo-rozwojowy. Zdaniem NSA, podatnik przedstawiając wyczerpujący opis stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, ma prawo oczekiwać, by fiskus udzielił mu odpowiedzi na pytanie zadane w tym zakresie.

W innej serii wyroków Naczelny Sąd Administracyjny wskazał z kolei, że oceniając przedmiotową kwestię fiskus powinien dokonywać wykładni przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, do której w zakresie definicji działalności badawczo – rozwojowej odwołują się przepisy podatkowe, jeżeli jest to konieczne dla wydania interpretacji prawa podatkowego we wnioskowanym zakresie.

Wycofane skargi kasacyjne

Do niedawna Dyrektor KIS konsekwentnie odmawiał odpowiedzi na pytanie, czy opisywana we wniosku o interpretację indywidualną działalność podatnika ma charakter badawczo – rozwojowy, uznając, że kwestia ta nie może być przedmiotem wykładni Dyrektora KIS. Zdaniem Organu, wnioskodawca w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego powinien samodzielnie wskazać, czy w istocie taką działalność prowadzi.

Wojewódzkie sądy administracyjne w licznych rozstrzygnięciach uchylały postanowienia DKIS o odmowie wydania interpretacji wskazując, że nieracjonalnym byłoby, aby podatnicy sami udzielali sobie odpowiedzi na pytanie, czy prowadzą działalność B+R.  W ocenie WSA, takie podejście fiskusa w istocie podważałoby sens wydawania interpretacji indywidualnej.

Dotychczas Dyrektor KIS „walczył” do końca i zaskarżał skargą kasacyjną do NSA każdy wyrok, który dotyczył omawianej kwestii. Ostatnio fiskus zaczął jednak masowo wycofywać złożone środki zaskarżenia, co oznacza, że rozstrzygnięcia w tych sprawach uprawomocnią się.

Co to oznacza dla podatników?

Uprawomocnienie się korzystnych wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych oznacza, że podatnicy mogą wkrótce spodziewać się wydania interpretacji indywidualnych uwzględniających stanowisko Sądu, a w konsekwencji Dyrektor KIS udzieli im odpowiedzi, czy opisywana we wniosku działalność podatnika ma charakter badawczo – rozwojowy, co pozwala na skorzystanie z ulg podatkowych.

Pismo resortu finansów oraz wycofywanie przez Dyrektora KIS wniesionych skarg kasacyjnych to zapowiedź pozytywnej zmiany, jeśli chodzi o podejście organów podatkowych do omawianego zagadnienia. Nie można oczywiście przesądzić, że w każdej sprawie dotyczącej ulgi BR czy IP Box, DKIS zdecyduje się odpowiedzieć, czy podatnik rzeczywiście prowadzi działalność B+R, natomiast wytyczne MF stanowią w tym zakresie mocny argument na korzyść podatników. Przynajmniej na etapie postępowania sądowoadministracyjnego skarżący (wnioskodawcy) mogą liczyć na to, że spór zakończy się na I instancji, skoro jak wynika z aktualnych statystyk, fiskus odpuszcza walkę w obronie swojego stanowiska przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Problem jest jednak niewątpliwie szerszy, gdyż w wielu innych sprawach będących przedmiotem wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych, podatnicy nie mają pewności, czy kwestia, o którą pytają, doczeka się odpowiedzi ze strony DKIS, czy też uzna on arbitralnie, że wnioskodawca sam powinien się do niej ustosunkować w opisie zagadnienia, o które pyta. Problem ten wymaga gruntownych zmian legislacyjnych, jeśli chodzi o instytucję interpretacji indywidualnych prawa podatkowego.