Interpretacja ogólna ws. opodatkowania czynności JST w zakresie OZE oraz usuwania azbestu

13 maja 2024 roku Ministerstwo Finansów opublikowało interpretację ogólną z dnia 2 maja 2024 r. nr PT1.8101.1.2023 w sprawie opodatkowania VAT czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego polegających na instalacji systemów odnawialnych źródeł energii oraz usuwaniu azbestu w związku wyrokami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawach C-612/21 (dalej: „Interpretacja”).

Stosownie do tez zaprezentowanych w tych wyrokach wykonywanie przez gminy czynności w zakresie instalacji systemów OZE i w zakresie usuwania wyrobów i odpadów zawierających azbest, w okolicznościach takich, jak rozpatrywane w ww. postępowaniach, nie stanowi działalności gospodarczej, co oznacza, że w takich przypadkach gminy nie działają w charakterze podatników VAT i w konsekwencji wykonywane przez nie czynności nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W świetle stanowiska zaprezentowanego przez TSUE, gminy nie mają prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z projektami mającymi na celu instalację systemów OZE i usuwanie azbestu.

Wcześniej organy podatkowe często prezentowały stanowisko, stosownie do którego wyżej wskazane czynności wykonywane przez gminę podlegają VAT (patrz np. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 12 grudnia 2018 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.737.2018.2.AKO). Treść ww. wyroków TSUE oznacza więc konieczność zmiany linii interpretacyjnej prezentowanej przez organy podatkowe.

W związku z powyższym Ministerstwo Finansów zaprezentowało następujące podejście do skutków wyroków TSUE dla praktyki interpretacyjnej organów podatkowych:

• W przypadku, gdy czynności w zakresie instalacji systemów OZE albo usuwania azbestu wykonane przez JST zostały przez tę jednostkę opodatkowane, a podatek należny z tego tytułu został rozliczony, JST może dokonać korekty tego rozliczenia;
• W tym przypadku korekta powinna także dotyczyć odliczonego podatku naliczonego (tak od wydatków związanych z projektem bezpośrednio jak i pośrednio);
• Dokonanie korekty VAT należnego i naliczonego może mieć wpływ na konieczność skorygowania rozliczeń z instytucjami finansującymi projekty;
• Korekta VAT należnego i naliczonego będzie wiązać się z koniecznością weryfikacji prewspółczynnika;
• Co istotne i warte podkreślenia, JST mogą, ale nie muszą dokonać korekty swoich rozliczeń w przedmiotowym zakresie (Ministerstwo przywołało wynikającą z Konstytucji RP zasadę zaufania obywateli do państwa i zwróciło uwagę, że organy podatkowe wcześniej wskazywały, że przedmiotowe czynności powinny podlegać VAT);
• Ministerstwo zakreśliło też wyraźną cezurę czasową, do kiedy rozliczenia VAT w tym zakresie powinny zostać dostosowane do tez zaprezentowanych w wyrokach TSUE - w okresie 3 miesięcy od końca miesiąca w którym opublikowano Interpretację – a więc do końca sierpnia 2024 roku. W przypadku stosowania w tym trzymiesięcznym okresie opodatkowania VAT przedmiotowych czynności z jednoczesnym korzystaniem z prawem do odliczenia VAT, takie podejście nie będzie kwestionowane. Natomiast od września 2024 roku rozliczenia TSUE powinny już być dokonywane zgodnie z tezami zaprezentowanymi w wyrokach TSUE (a więc nie należy odprowadzać VAT należnego ani odliczać VAT naliczonego).