Kara do 1 mln zł za brak wpisu przez spółki beneficjentów rzeczywistych do CRBR

Podmioty zobowiązane do dokonania zgłoszenia do rejestru CRBR zostały określone w art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zgodnie z którym do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są obowiązane:

- spółki praw handlowego,

- trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,

- europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,

- spółki europejskie, 

- spółdzielnie;

- spółdzielnie europejskie;

- stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;

-  fundacje.

Definicję beneficjenta rzeczywistego zawiera art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, który stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy. Beneficjent rzeczywisty to zatem osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez podmiot (najczęściej są to udziały, akcje lub głosy).

Należy zatem ustalić osoby fizyczne sprawujące kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji zgłaszanego podmiotu, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie zgłaszanego podmiotu (także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu). W przypadku własności pośredniej możliwa jest sytuacja, w której ustalenie beneficjenta rzeczywistego nastąpi również na podstawie części ogólnej definicji, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia). Beneficjentem rzeczywistym może wtedy być osoba fizyczna, która przykładowo sprawuje bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem będącym właścicielem podmiotu obowiązanego do zgłoszenia informacji do CRBR. 

Natomiast w przypadku braku możliwości ustalenia beneficjentów rzeczywistych na podstawie art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) od pierwsze do czwarte, znajduje zastosowanie tiret (-) piąte, co skutkuje obowiązkiem wskazania w zgłoszeniu do CRBR osób zajmujących wyższe stanowisko kierownicze. Chodzi tutaj zatem o takie przypadki, gdy wpisowi do CRBR będzie podlegał np. zarząd, tzn. przypadki, w których istnieje udokumentowany brak możliwości ustalenia beneficjentów innych kryteriów niż kryteria własnościowe lub sprawowania rzeczywistej kontroli.

Przykładowo w spółce z o.o. beneficjentami rzeczywistymi będą zasadniczo wspólnicy, którzy posiadają powyżej 25 % głosów lub 25 % udziałów w tej spółce.

Obowiązek wpisu beneficjentów rzeczywistych do CRBR jest bardzo istotny, gdyż zgodnie z art. 153 ust. 1 ww. ustawy za brak zgłoszenia, w terminie wskazanym w ustawie lub podanie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym grozi kara pieniężna do wysokości 1 000 000 zł.