Kwota B w praktyce: Czy to koniec z analizą porównawczą dla dystrybutorów?

1. Wstęp
2. Czym jest Kwota B?
3. Cel i znaczenie regulacji
4. Zasady zastosowania Kwoty B
5. Korzyści i wyzwania
6. Polska pozostaje ostrożna wobec Kwoty B – słusznie czy niepotrzebnie?
7. Podsumowanie

Wstęp

W marcu 2024 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) formalnie przyjęła rozwiązanie określane jako Kwota B (Amount B), które stanowi istotny element drugiego filaru reformy międzynarodowego systemu opodatkowania. To długo oczekiwane rozwiązanie ma na celu uproszczenie i ujednolicenie zasad ustalania cen transferowych dla określonego rodzaju transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi – zwłaszcza w przypadku rutynowej działalności dystrybucyjnej.

Czym jest Kwota B?

Kwota B to standardowe podejście do wynagradzania podmiotów powiązanych, które pełnią funkcję dystrybutora o ograniczonym ryzyku. Mechanizm ten zakłada ustalenie ustandaryzowanego poziomu wynagrodzenia (ang. fixed return) dla takich podmiotów, opartego na analizie marży operacyjnej względem sprzedaży.

Kwota B:

• Ma zastosowanie do działalności polegającej na dystrybucji towarów jako głównej funkcji,
• Obejmuje transakcje rutynowe, bez istotnych funkcji strategicznych, unikalnych aktywów lub wysokiego poziomu ryzyka,
• Opiera się na danych porównawczych z wielu jurysdykcji, by zapewnić globalną spójność.

Cel i znaczenie regulacji

OECD dąży do tego, aby Kwota B:

1. Zwiększyła pewność podatkową – poprzez eliminację konieczności czasochłonnych analiz porównawczych dla rutynowych transakcji.
2. Zmniejszyła liczbę sporów podatkowych – szczególnie w krajach rozwijających się, gdzie administracje skarbowe dysponują ograniczonymi zasobami.
3. Uprościła obowiązki dokumentacyjne – co pozwala podatnikom skupić się na bardziej skomplikowanych aspektach swojej działalności.

Zasady stosowania Kwoty B

Kwota B obowiązuje od roku podatkowego 2025 i może być wdrażana przez kraje członkowskie OECD oraz inne państwa, które zobowiązały się do stosowania zasad wynikających z tzw. dwufilarowego porozumienia OECD/G20 w sprawie opodatkowania międzynarodowego.

Zgodnie z przyjętymi wytycznymi:

• Marże operacyjne ustalane są w oparciu o globalne dane porównawcze, ale mogą być różnicowane regionalnie.
• Kwota B nie ma zastosowania do usług, produkcji czy działalności wymagającej zaawansowanej analizy funkcjonalnej.
• Państwa mogą przyjąć mechanizm jako obowiązkowy lub opcjonalny – co może powodować zróżnicowanie podejścia w praktyce.

Korzyści i wyzwania

Korzyści:

• Uproszczenie dokumentacji cen transferowych,
• Mniejsze ryzyko korekt podatkowych i kar,
• Lepsze warunki dla inwestycji zagranicznych w krajach rozwijających się.

Wyzwania:

• Potrzeba spójnego wdrożenia przez wszystkie jurysdykcje – aby uniknąć podwójnego opodatkowania,
• Konieczność precyzyjnej kwalifikacji działalności dystrybucyjnej – co może budzić kontrowersje,
• Niepewność co do stosowania Kwoty B w jurysdykcjach, które nie uczestniczą w programie OECD/G20.

Polska pozostaje ostrożna wobec Kwoty B – słusznie czy niepotrzebnie?

Pomimo formalnego przyjęcia Kwoty B przez OECD, Polska zdecydowała się nie implementować tych regulacji w krajowym porządku prawnym – przynajmniej na tym etapie. Ministerstwo Finansów argumentuje, że obecny mechanizm nie daje wystarczających gwarancji eliminacji ryzyka podwójnego opodatkowania oraz może wprowadzać niespójności z obowiązującymi krajowymi przepisami dotyczącymi cen transferowych.

Z jednej strony, taka postawa może wydawać się uzasadniona. Polska – jako kraj z rozwiniętym systemem kontroli cen transferowych – może obawiać się utraty wpływu na ocenę konkretnych transakcji oraz ograniczenia narzędzi do walki z agresywnym planowaniem podatkowym. Co więcej, przyjęcie zunifikowanej marży dla działalności dystrybucyjnej mogłoby prowadzić do niedoszacowania dochodów w niektórych przypadkach, zwłaszcza w sektorach o wyższej wartości dodanej.

Z drugiej strony, rezygnacja z wdrożenia Kwoty B może oznaczać dla Polski utratę szansy na uproszczenie rozliczeń i ograniczenie sporów podatkowych – szczególnie w relacjach z krajami, które zdecydowały się wdrożyć ten mechanizm. Może to wpłynąć na atrakcyjność Polski jako lokalizacji dla centrów dystrybucyjnych międzynarodowych grup kapitałowych, które oczekują przewidywalności i niskich kosztów zgodności.

W mojej ocenie, odrzucenie Kwoty B na wczesnym etapie nie musi być ostateczne, ale warto, by Polska uważnie obserwowała rozwój sytuacji w innych jurysdykcjach i była gotowa na rewizję swojego stanowiska. Kluczem będzie praktyczne doświadczenie państw, które zdecydują się na wdrożenie mechanizmu oraz skuteczność procedur unikania podwójnego opodatkowania. Jeżeli model ten rzeczywiście przyniesie upraszczające efekty, warto rozważyć jego przyjęcie przynajmniej w wersji fakultatywnej, jako alternatywy dla standardowych analiz porównawczych.

Podsumowanie

Kwota B to przełomowy krok w kierunku uproszczenia globalnego systemu cen transferowych. Choć jej stosowanie ogranicza się do określonego typu działalności, ma potencjał przynieść wymierne korzyści zarówno administracjom podatkowym, jak i międzynarodowym przedsiębiorstwom. W praktyce jednak jej sukces zależeć będzie od skali i jednolitości implementacji na całym świecie.