Mikro i mali przedsiębiorcy bez analiz porównawczych

Ustawodawca przewidział zwolnienie dla najmniejszych przedsiębiorców, wskazane w art. 11q ust 3a pkt 1) Ustawy CIT, zgodnie z którym, w przypadku transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą, lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.

Spis treści

Definicja mikro i małego przedsiębiorcy

Okres, za jaki należy przeanalizować dane podatnika

Strona transakcji, która musi być najmniejszym przedsiębiorcą

Podsumowanie

Definicja małego i mikroprzedsiebiorcy

Zgodnie z cytowanym powyżej przepisem ze zwolnienia z przygotowania analizy porównawczej lub analizy zgodności mogą skorzystać mikro lub mali przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Są to podmioty które spełniają następujące warunki:

mikroprzedsiębiorca:

• średniorocznie zatrudnienie mniej niż 10 pracowników oraz
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 2 milionów euro;

mały przedsiębiorca:

• średniorocznie zatrudnienie mniej niż 50 pracowników oraz
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 10 milionów euro.

Okres, za jaki należy przeanalizować dane podatnika

Prawo przedsiębiorców wskazuje, iż dla uzyskania statusu mikro lub małego przedsiębiorcy konieczne jest spełnienie łącznie w/w przesłanek w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych.

Ustawa CIT w art. 11q ust. 3b natomiast precyzuje, że prawo do zwolnienia przysługuje przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone w ustawie Prawo przedsiębiorców. W tym przypadku, zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali zastosowanie powinna znaleźć norma z Ustawy CIT. Zatem, dla weryfikacji statusu mikro/małego przedsiębiorcy zasadnym wydaje się zweryfikowanie danych za ostatni rok podatkowy.

Prawidłowość weryfikacji dany z ostatniego roku podatkowego, dla oceny statusu przedsiębiorcy, potwierdza również w interpretacja indywidualna DKIS z dnia 21 grudnia 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.730.2022.1.DD

Strona transakcji, która musi być najmniejszym przedsiębiorcą

Analizowany przepis wprost wskazuje, że sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych bez analizy porównawczej lub analizy zgodności, możliwe jest w przypadku, gdy tylko podmiot obowiązany do jej sporządzenia posiada status mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy.

Ustawodawca w każdym przypadku zwalnia mikro i małych przedsiębiorców z obowiązku sporządzenia analizy porównawczej lub analizy zgodności. W takim przypadku mikro i mali przedsiębiorcy mogą skorzystać ze wspomnianego zwolnienia bez konieczności weryfikacji statusu drugiej strony transakcji.

Zatem zarówno w transakcjach zawieranych z innymi powiązanymi mikro lub małymi przedsiębiorcami, jak również w transakcjach z podmiotami nie posiadającymi tego statusu (w tym z zagranicznymi podmiotami powiązanymi), mikro lub mali przedsiębiorcy nie będą zobowiązani do posiadania analizy cen transferowych. Potwierdzenie tego znajdziemy w interpretacji indywidualnej z dnia 14 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.423.2022.1.AN).

Aby móc skorzystać z tej preferencji konieczna jest wyłącznie analiza danych podmiotu sporządzającego dokumentacje. Sytuacja ta jest odmienna niż przy skorzystaniu ze zwolnienia przewidzianego dla tzw. transakcji krajowych, gdzie warunki wskazane w art.11n pkt 1 Ustawy CIT muszą spełnić obydwie strony transakcji.

Podsumowanie

Omawiana preferencja nie oznacza, że transakcja kontrolowana może nie mieć charakteru rynkowego. Mikro i mali przedsiębiorcy nadal muszą zawierać transakcje zgodnie z zasadą ceny rynkowej. Zwrócić uwagę należy również na fakt, iż transakcja kontrolowana będzie udokumentowana w lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz wykazana w TPR. Co oznacza, że w dalszym ciągu będą zobowiązani do złożenia oświadczenia potwierdzającego, że ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.730.2022.1.DD wskazuje, iż „Wyłączenie konieczności sporządzenia analizy porównawczej lub analizy zgodności dla transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikro-i małymi przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców stanowi ułatwienie dla podatników, uwzględniając chociażby nakłady finansowe i czasowe ponoszone na sporządzenie takich analiz. Projektowany przepis nie wyklucza dobrowolnego sporządzania takich analiz, w sytuacji gdy dany podmiot uzna je za celowe. (...) Należy pamiętać, iż jest to lista zamknięta podmiotów objętych uproszczeniem w sporządzaniu dokumentacji cen transferowych, a zakwalifikowanie się do którejkolwiek z kategorii wskazanych podmiotów pozwala na sporządzenie dokumentacji w uproszczonej formie."

Ze strony ryzyka podatkowego istotne jest, że analiza cen transferowych powinna być sporządzana z perspektywy ex ante. Obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej, w tym analizy porównywalności, nie powinien być postrzegany jedynie jako dodatkowe obciążenie dokumentacyjne. Sporządzenie takiej analizy powinno umożliwić podatnikowi właściwą ocenę poprawności ustalania cen transakcyjnych w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy powiązanymi podmiotami w trakcie roku podatkowego, co z kolei przyczyni się do rzetelnego wypełnienia zeznania podatkowego. A finalnie może stać się narzędziem ochrony podatnika w przypadku sporu z organem podatkowym.

Więcej informacji o cen transferowych można znaleźć na https://akademialtca.pl w zakładce Ceny transferowe.