Napiwek to nie zawsze przychód ze stosunku pracy
W zależności od tego czy dodatkowe wynagrodzenie w postaci napiwku przekazywane jest bezpośrednio przez klienta, czy też za pośrednictwem pracodawcy stanowi ono dla pracownika albo przychód ze stosunku pracy albo przychód z innych źródeł.
Podstawową zasadą na gruncie ustawy o PIT jest zasada powszechności opodatkowania (art. 9 ust. 1). Zgodnie z tą zasadą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym bezpośrednio w ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.
Przychód stanowią zatem między innymi otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Uwzględniając istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, z których podatnik ma możliwość skorzystania i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.
Kolejno art. 10 ust. 1 ustawy o PIT zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Źródłami przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Natomiast na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT źródłem przychodów są również inne źródła.
Napiwki otrzymane przez pracowników czy zleceniobiorców zawsze stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Mogą jednak stanowić przychód ze stosunku pracy (art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), bądź przychód z tzw. innych źródeł (art. 20 ust. 1 tej ustawy). O zakwalifikowaniu napiwków do jednego z wymienionych źródeł decyduje sposób ich otrzymania.
Napiwki mogą być rozliczane na dwa sposoby. Pierwszy sposób rozliczenia napiwków polega na tym, że napiwki trafiające do pracodawcy lub zleceniodawcy jako wyodrębniona na rachunku od wartości usługi gastronomicznej pozycja przechodząca przez terminal przy zapłacie rachunku ogółem (usługa gastronomiczna + napiwek) stanowi przychód kelnera ze stosunku pracy i będzie podlegała opodatkowaniu łącznie z wynagrodzeniami za pracę, zaś pracodawca/zleceniodawca – jako płatnik – ma obowiązek pobrania od tego napiwku zaliczki na podatek zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o PIT.
Drugi sposób może polegać na tym, że kwota napiwku wręczana jest pracownikowi czy zleceniodawcy bezpośrednio przez klienta i jest przez niego zatrzymywana (np. oprócz płatności kartą zgodnie z otrzymanym rachunkiem klient jako napiwek wręcza dodatkowo gotówkę). Wówczas stanowi ona dla kelnera przychód z innych źródeł, a w konsekwencji na pracodawcy czy zleceniodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Powyższe potwierdza między innymi interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 października 2025 roku, nr: 0115-KDIT2.4011.463.2025.1.MM.
