Obniżona stawka nadal nie dla akademików
Pomimo kształtującej się korzystnej linii orzeczniczej dotyczącej przedsiębiorców wynajmujących lokale mieszkalne (na cele mieszkalne), sądy administracyjne nadal stoją na stanowisku, że akademiki nie mogą korzystać z preferencji. Tak wskazał NSA w wyroku z dnia 22 listopada 2023 r., sygn. III FSK 4897/21.
Istota sporu sprowadza się do ustalenia stawki podatku od nieruchomości, tj.:
- czy możliwe jest zastosowanie stawki z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: ,,UPOL”), czyli w 2024 r. maksymalnie 1,15 zł od 1m2 powierzchni użytkowej,
- czy konieczne jest jednak zastosowanie stawki z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b UPOL, czyli w 2024 r. maksymalnie 33,10 zł od 1m2 powierzchni użytkowej (!).
- Stan faktyczny sprawy
Spółka będzie właścicielem budynku pełniącego rolę domu studenta. Przeważającą jego część mają stanowić pokoje mieszkalne oraz przestrzeń komunikacyjna (korytarze i klatki schodowe). Głównym przeznaczeniem budynku będzie zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych studentów uczelni wyższych, choć w budynku znajdą się również pomieszczenia techniczne, magazynowe, administracyjne i komercyjne (kawiarnia, siłownia).
Podatnik stał na stanowisku, że może opodatkować budynek stawką obniżoną, tj. z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a UPOL – z wyjątkiem powierzchni pomieszczeń wynajmowanym komercyjnie, które opodatkuje stawką z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b UPOL.
Zarówno organ, jak i sąd pierwszej instancji, nie podzielili poglądu podatnika.
- Wyrok NSA z dnia 22 listopada 2023 r., sygn. III FSK 4897/21
Stanowiska podatnika nie podzielił niestety także Naczelny Sąd Administracyjny.
Oś analizowanego stanu faktycznego koncentruje się wokół art. 1a ust. 2a pkt 1 UPOL, zgodnie z którym
do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami. Przepis ten, z perspektywy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, stanowi odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 1a ust. 1 pkt 3 UPOL, która w ogólności przewiduje opodatkowanie obiektów znajdujących się w ich posiadaniu. Tym sposobem, ustawodawca wprowadza istotną ze względów społecznych preferencję, która wyklucza opodatkowanie najwyższymi stawkami podatku od nieruchomości tych przedmiotów opodatkowania, które są związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych.
Jednocześnie jednak powyższa regulacja jest modyfikowana przez art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b UPOL, który przewiduje podwyższoną stawkę podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Budynek mieszkalny może zatem korzystać z obniżonej stawki podatku od nieruchomości tak długo, dopóki nie zostanie zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej.
Wracając do NSA – w ocenie sądu, w przypadku akademików dochodzi właśnie do zajęcia budynku mieszkalnego na prowadzenie działalności gospodarczej: ,,Dom studenta, zwany także "akademikiem", to budynek, w którym zakwaterowani są studenci mieszkający poza rodzinnym miejscem zamieszkania. Oczywiście w tzw. akademikach realizowane są również inne formy aktywności studenckiej (np. w zakresie działalności kulturalnej, gastronomicznej czy też fitness). Jednakże tego typu zakwaterowania nie można uznać za zamieszkiwanie w celu trwałego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemcy, tym bardziej, że w praktyce mamy do czynienia często z rotacją użytkowników poszczególnych pomieszczeń. (…) Z tych też względów nie można podzielić poglądu Spółki, jakoby sporny budynek był substytutem klasycznego mieszkania, a nie np. hotelu lub pokojów i apartamentów wynajmowanych krótkoterminowo i nie powinien być uznany jako budynek mieszkalny zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. O zajęciu spornej powierzchni na prowadzenie działalności gospodarczej przesądza okoliczność, że nie ma ona charakteru samodzielnych lokali mieszkaniowych i nie służy trwałemu zaspokajaniu.”
NSA postawił zatem znak równości pomiędzy hotelem, a akademikiem.
Po pozytywnych wyrokach dotyczących mieszkań wynajmowanych przez przedsiębiorców (na cele mieszkalne), podatnicy spodziewali się innego rezultatu sporu o akademiki. Przykładowo w wyroku z dnia 12 lipca 2023 r., sygn. III FSK 250/23 NSA wskazał, że ,,Za zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l. nie będą mogły być uznane te części budynku mieszkalnego, które są wykorzystywane (zajęte) na cele mieszkalne, przez co należy rozumieć trwałe zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkaniowych posiadacza lokalu, nawet wówczas, gdy ich oddanie przez podatnika do korzystania osobom trzecim dla realizacji tej funkcji (zajęcie na cele mieszkalne), nastąpiło w ramach jego gospodarczej działalności (np. komercyjnego najmu).”
Czy zatem akademik tak bardzo różni się od mieszkania wynajmowanego na cele mieszkalne i tak bardzo przypomina hotel? W naszej ocenie nie.
#podatek od nieruchomości #stawki #akademik #mieszkania
