Odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości bez VAT
Odszkodowanie z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości na skutek trwałego posadowienia na jej gruncie urządzeń przesyłowych nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowi ono wynagrodzeniem z tytułu wykonania przez stronę Spółkę odpłatnej usługi – potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 sierpnia 2024 r., sygn. I FSK 1612/20.
Spis treści:
Stanowisko sądów administracyjnych
Stan faktyczny
Wyrok NSA został wydany na gruncie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, z którym wystąpiła spółka będąca właścicielem nieruchomości w stosunku, do której wydana została decyzja Prezydenta Miasta ograniczająca korzystanie z nieruchomości poprzez zezwolenie na założenie i przeprowadzanie urządzeń przesyłowych Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji.
W związku z powyższym, spółka poniosła szkodę w postaci ograniczenia korzystania z nieruchomości oraz zmniejszenia jej wartości wskutek wybudowania urządzeń przesyłowych tj. rurociągów, wodociągów, infrastruktury towarzyszącej z zachowaniem pasa ochronnego na powierzchni gruntu.
Wskutek zawartego porozumienia została określona wysokość odszkodowania z tego tytułu na rzecz spółki.
Interpretacja indywidualna
W związku z powyższym, Wnioskodawca wystąpił do Dyrektora KIS z pytaniem, czy wypłata przedmiotowego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zdaniem spółki, nie będzie ona podlegać takiemu opodatkowaniu, gdyż odszkodowanie ma wyłącznie charakter ekwiwalentu pieniężnego za wyrządzoną szkodę. W związku z tym po stronie wnioskodawcy nie wystąpi żadna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT tj. dostawa towarów oraz świadczenie usług.
W opinii Wnioskodawcy, istotą odszkodowania nie jest płatność za dostawę towarów lub za świadczenie usług, lecz rekompensata za doznaną szkodę polegającą na utracie wartości nieruchomości.
Dyrektor KIS uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, wskazując, że status wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.
Wobec tego, zdaniem organu, odszkodowanie, o którym mowa nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż pełni funkcję wynagrodzenia za usługę, świadczoną zgodnie z nakazem organu władzy publicznej. Zatem, stanowić będzie ono wynagrodzenie za świadczoną przez wnioskodawcę usługę, dająca wypłacającemu korzyść w postaci możliwości korzystania z nieruchomości. Wobec tego, podlegać będzie ono opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stanowisko sądów administracyjnych
Ze stanowiskiem Dyrektora KIS nie zgodziły się jednak sądy administracyjne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 30 czerwca 2020 r. sygn. I SA/Kr 317/20 wskazał, że w przedstawionych okolicznościach faktycznych, wypłacone stronie skarżącej odszkodowanie jest ustawowo gwarantowanym odszkodowaniem za szkody powstałe w związku z realizacją inwestycji na podstawie decyzji Prezydenta Miasta.
Zatem, w ocenie sądu nie powinno być wątpliwości co do tego, że wypłacona stronie skarżącej kwota miała rekompensować doznane uszczerbki majątkowe, a zatem pełniła funkcję kompensacyjną, charakterystyczną dla świadczenia odszkodowawczego.
Wobec tego, wypłacone odszkodowanie z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości na skutek trwałego posadowienia na jej gruncie urządzeń przesyłowych jest odszkodowaniem, które nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowi ono wynagrodzenia z tytułu wykonania przez stronę Spółkę odpłatnej usługi.
Stanowisko to potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 sierpnia 2024 r., sygn. I FSK 1612/20.
