Opodatkowanie podatkiem VAT dodatkowych opłat za nieprzestrzeganie regulaminu dotyczącego wypożyczania rowerów
Regulaminy wypożyczania rowerów oprócz opłat za użytkowanie tych rowerów zazwyczaj przewidują dodatkowe opłaty za naruszanie regulaminu wypożyczeń.
Zgodnie z pierwotnym stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wyrażonym w interpretacji indywidualnej z dnia 13 września 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.333.2022.2.APR, czynności, w przypadku takich opłat nie mamy do czynienia ze świadczeniem usług, bowiem stanowią one rekompensatę i mają charakter sankcyjny.
Jednakże w ostatnim czasie można zaobserwować zmianę stanowiska organu podatkowego.
W zmienionych interpretacjach indywidualnych z dnia 15 maja 2023 r. sygn. DOP7.8101.32.2023.FMLM oraz z dnia 30 maja 2023 r. sygn. DOP7.8101.28.2023.FMLM i DOP7.8101.27.2023.FMLM dotyczących opłat za brak biletu parkingowego, wynikających z regulaminu parkingu (czyli opłat identycznych do opłat za nieprzestrzeganie regulaminu dotyczącego wypożyczania rowerów), Szef Krajowej Administracji Skarbowej wskazał, że „[…] w rozpatrywanej sprawie istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem kary umownej (w postaci opłaty dodatkowej) ze skorzystaniem z usługi parkowania (najem miejsca parkingowego). Te dwa świadczenia – najem miejsca parkingowego oraz nałożenie kary umownej – są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie. Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, nałożenie kary umownej (w postaci opłaty dodatkowej) możliwe jest jedynie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z parkingu (najmu miejsca parkingowego) i odwrotnie – nieregulaminowe skorzystanie z parkingu skutkuje nałożeniem kary umownej. Tym samym będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z parkingu określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, przedmiotowa kara umowna w postaci opłaty dodatkowej za brak biletu parkomatowego za wjazd na parking będzie stanowiła wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i w konsekwencji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy.”.
Analogiczne stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyraził w interpretacji indywidualnej z dnia 1 sierpnia 2023 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.95.2023.1.APR dotyczącej objęcia podatkiem VAT opłat za nieprzestrzeganie regulaminu dotyczącego wypożyczania rowerów. Organ podatkowy wskazał, że „Użytkownik roweru, który będzie uiszczał powyższą opłatę, skorzystał z wypożyczonego roweru, a wysokość tej dodatkowej opłaty wynika z tego, że warunki zaakceptowane przez danego użytkownika zostaną spełnione. W związku z tym łączna kwota, jaką użytkownik roweru zobowiąże się zapłacić w zamian za świadczoną przez Państwa usługę wypożyczenia roweru – w stosownych przypadkach wraz z dodatkową opłatą pobieraną z tytułu korzystania przez użytkownika z roweru niezgodnie z regulaminem – stanowić będzie warunki, na jakich faktycznie skorzysta on z wypożyczonego roweru. W rezultacie powyższa opłata dodatkowa będzie miała bezpośredni związek z usługą wypożyczenia roweru i w konsekwencji należy ją uznać za integralną część całkowitej kwoty, którą użytkownik zobowiąże się zapłacić Państwu, decydując się na wypożyczenie roweru. Ponadto, pobranie opłaty dodatkowej nie będzie możliwe, gdy wcześniej nie zostanie wykonana usługa wypożyczenia roweru, zatem obowiązek zapłaty opłaty dodatkowej za nieprzestrzeganie regulaminu będzie stanowić jeden z warunków skorzystania z usługi. W konsekwencji, opłata dodatkowa oraz opłata za usługę wypożyczenia roweru są ze sobą powiązane i łącznie będą stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług – opodatkowane VAT.”.
Zarówno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, jak i Szef Krajowej Administracji Skarbowej swoje obecne stanowisko podpierali wyrokiem TSUE z dnia 20 stycznia 2022r., C, C-90/20 Apcoa Parking Danmark, w którym Trybunał, w sprawie dotyczącej opłat za nieprzestrzeganie regulaminu parkingu, uznał, że „pobieranie przez Apcoa opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana […] opłaty kontrolne pobierane przez spółkę prawa prywatnego prowadzącą prywatne parkingi w razie nieprzestrzegania przez kierowców ogólnych warunków użytkowania tych parkingów należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi w rozumieniu tego przepisu, które jako takie podlegają VAT”.
