Płatności częściowe i zaliczki przy Decyzji o wsparciu. Kiedy rozpoznać koszt?
Zgodnie z treścią § 10 ust. 4 pkt 1. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2022 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji, dniem poniesienia kosztu kwalifikowanego nowej inwestycji jest ostatni dzień miesiąca, w którym poniesiono koszt. Jaki zatem będzie moment poniesienia wydatku kwalifikującego się do objęcia pomocą publiczną w formie zwolnienia podatkowego w przypadku płatności częściowych i zaliczek?
W pierwszej kolejności zgodnie z art. 3 Ustawy o wspieraniu nowych inwestycji wsparcie na realizację nowej inwestycji jest udzielane w formie zwolnienia od podatku dochodowego, na zasadach określonych odpowiednio w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kolejno, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 4-6d, uzyskane z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, przy czym wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Zatem momentem poniesienia wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą w postaci zwolnienia podatkowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT będzie (zgodnie z metodą kasową) moment zapłaty tych kosztów.
Odpowiednio więc w odniesieniu do płatności częściowych należy uwzględnić, że jeśli płatności te związane są z zakupem lub wytworzeniem środków trwałych, spełniających warunki określone w rozporządzeniu i stanowiących wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą publiczną w formie zwolnienia z CIT to stanowić będą koszt w momencie ich faktycznej zapłaty - zgodnie z metodą kasową. Płatności częściowe, które mogą być uiszczane w trakcie realizacji inwestycji, zasadniczo mogą mieć charakter definitywnie poniesionej płatności, gdyż stanowią formę definitywnego rozliczenia się z kontrahentem za określony etap wykonanej pracy i nie mają charakteru zaliczki.
Więc w przypadku płatności częściowych chwilą definitywnego poniesienia wydatku w znaczeniu kasowym będzie dokonanie przepływu środków pieniężnych z tytułu płatności częściowych między zamawiającym a danym wykonawcą/dostawcą, będącym uprawnionym do ich otrzymania w związku ze zrealizowaną częścią prac czy dostawą.
Natomiast uiszczone zaliczki z tytułu zakupu lub wytworzenia środka trwałego, nabycia wartości niematerialnych i prawnych, jak również z tytułu rozbudowy lub modernizacji środków trwałych stanowiących element inwestycji objętej decyzją o wsparciu, stanowią wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą publiczną dopiero w momencie uiszczenia całości ceny należnej danemu wykonawcy/dostawcy z tytułu wykonania umowy. Zapisy ustawy o CIT nie zawierają definicji zaliczki, jednak zgodnie z powszechną definicją językową zaliczka stanowi jedynie ułamek należności z tytułu sprzedaży danego składnika majątkowego lub należności na poczet wykonania prac w przyszłości i nie ma charakteru definitywnego. W konsekwencji, wpłata zaliczki nie jest tożsama z definitywnym dokonaniem zakupu oraz nie jest uznawana za zapłatę ceny należnej z tytułu nabycia danego składnika majątku lub wykonania przyszłych prac. Zaliczka jest więc jedynie częścią ceny nabycia, stąd też powinna być traktowana wyłącznie, jako forma zapłaty na poczet kwoty przyszłych należności. Zaliczenie wpłaconej zaliczki do wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych i uznanie jej za koszt kwalifikowany powinno więc nastąpić w momencie zapłaty pozostałej części ceny nabycia.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone między innymi w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 września 2025 roku, nr: 0111-KDIB1-3.4010.499.2021.12.DW.
