Środki na produkcję filmu od Partnera a VAT: ważny wyrok WSA w Gdańsku

Czy każdy przepływ pieniędzy to wynagrodzenie za usługę opodatkowaną VAT?

Dyrektorzy Finansowi i Główni Księgowi stoją przed ciągłym wyzwaniem właściwej kwalifikacji przepływów pieniężnych w ramach niestandardowych umów, zwłaszcza tych dotyczących projektów kulturalnych lub innowacyjnych. Jedną z najbardziej problematycznych kwestii jest określenie, kiedy wkład finansowy staje się wynagrodzeniem za odpłatne świadczeniem usługi opodatkowanej VAT.

Prezentujemy kluczowe studium przypadku, w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gdańsku zakwestionował zbyt szeroką interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS), dając cenny drogowskaz dla wszystkich podmiotów partycypujących w projektach opartych na udziale w zysku i ryzyku.

Case Study: Fundacja, Film i Spór o Wkład Finansowy

Stan Faktyczny

Fundacja (Producent Filmu, czynny podatnik VAT) zawarła umowę z Partnerem (również podatnikiem VAT).

1. Fundacja zobowiązała się do produkcji filmu.
2. Partner przekazał Fundacji środki finansowe na produkcję.
3. W zamian za ten wkład, Partner miał otrzymać określony udział w zyskach ze sprzedaży licencji na publiczne pokazy – tylko jeśli zysk wystąpi.
4. W przypadku braku zysku, Fundacja nie miała obowiązku zwrotu wkładu Partnerowi.

Stanowisko DKIS (Interpretacja z 30 kwietnia 2025 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.24.2025.2.DS)

Dyrektor KIS uznał, że:

• Przekazanie środków przez Partnera na Fundację to odpłatne świadczenie usług (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).
• Podstawą opodatkowania jest cała kwota przekazana przez Partnera, a Fundacja miała obowiązek wystawić z tego tytułu fakturę.
• Argument: Fundacja działa "niejako na zlecenie Partnera", a środki stanowią zapłatę za szereg czynności (produkcję, pozyskanie nabywców licencji itp.).

Na szczęście, DKIS prawidłowo uznał, że późniejsza wypłata udziału w zyskach Partnerowi nie podlega VAT, stanowiąc jedynie rozliczenie finansowe.

Kontra WSA w Gdańsku

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (wyrok z 7 października 2025 r., sygn. I SA/Gd 540/25) uchylił interpretację DKIS w części uznającej wkład Partnera za opodatkowaną usługę. Sąd jasno stwierdził: otrzymanie środków pieniężnych od Partnera nie stanowi odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT.

Kluczowe powody uchylenia – jak obronić podobne transakcje?

Sąd oparł swoje stanowisko na fundamentalnych zasadach kwalifikacji transakcji na potrzeby VAT:

1. Brak Usługi Zleconej i Otrzymanej: Partner nie zlecił Fundacji usługi produkcji filmu ani jej nie otrzymał w sensie konsumenckim. Film był inicjatywą Fundacji.
2. Brak Bezpośredniej Korzyści (Konsumenta): Aby świadczenie podlegało VAT, musi istnieć bezpośredni konsument odnoszący choćby potencjalną korzyść. Partner za swój wkład miał jedynie potencjalny udział w zysku.
3. Udział Partnera w Ryzyku: Kluczowy argument. Partner świadomie partycypuje w ryzyku niepowodzenia projektu. Fundacja nie gwarantuje zwrotu środków – wkład, który nie zostanie pokryty zyskiem, ma charakter bezzwrotny.
4. Charakter Wkładu a Nie Zapłaty: Wkład pieniężny nie może być uznany za zapłatę za usługę, ponieważ brak jest ekwiwalentności (równowartości świadczeń) – Fundacja nie sprzedaje mu filmu, a Partner nie kupuje usługi.
5. Zbyt Szeroka Interpretacja VAT: Sąd odrzucił uproszczenie organu, że "każdy przepływ środków" między uczestnikami umowy musi być opodatkowany. Ustawa o VAT, choć szeroka, nie obejmuje każdej czynności skutkującej przysporzeniem majątkowym.

Wnioski dla Działów Księgowych i Finansowych

Ten wyrok to sygnał dla Dyrektorów Finansowych:

• Należy bardzo ostrożnie analizować umowy, w których wkład pieniężny jest powiązany z partycypacją w ryzyku i uzależniony od zaistnienia przyszłego zysku.
• Jeśli Partner nie jest bezpośrednim beneficjentem/konsumentem wytworzonego dobra lub usługi, a jego rola ogranicza się do finansowania projektu w zamian za udział w potencjalnych zyskach, to transakcja ta ma charakter inwestycyjno-ryzykowny, a nie usługowy, i może być wyłączona z opodatkowania VAT.
• Istotne jest, aby Partner nie był zaangażowany w sensie produkcyjnym i nie nabywał praw autorskich do wytworzonego dobra.

Prowadzisz w swoim dziale księgowym lub finansowym podobne projekty o złożonej strukturze finansowania i masz wątpliwości co do ich kwalifikacji na gruncie VAT?

Złożoność przepisów wymaga dogłębnej analizy każdego przypadku. Skontaktuj się ze mną – chętnie pomogę we właściwej kwalifikacji i zabezpieczeniu Twojej firmy przed ryzykiem podatkowym.