Szkolenia finansowane przez pracodawcę – kiedy korzystają ze zwolnienia podatkowego?

Świadczenia oferowane pracownikom przybierają różne formy od klasycznych benefitów po specjalistyczne szkolenia. Warto jednak pamiętać, że z punktu widzenia podatków nie każde z nich jest traktowane tak samo. Katalog świadczeń pracowniczych, które mogą być uznane za przychód ze stosunku pracy, jest bardzo szeroki.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody pracownika uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów – bez względu na źródło ich finansowania. Przepis wymienia w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop oraz inne kwoty, niezależnie od tego, czy zostały wcześniej ustalone. Dodatkowo obejmuje on świadczenia ponoszone przez pracodawcę za pracownika, a także wartość świadczeń nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych.

W konsekwencji, u pracownika, któremu pracodawca finansuje różnego rodzaju benefity, co do zasady powstaje przychód podlegający opodatkowaniu.

Kiedy nieodpłatne świadczenie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu?

W kontekście nieodpłatnych świadczeń należy zwrócić uwagę na orzeczenie TK z dnia 8 lipca 2014 r., K 7/13, zapadło ono na gruncie ustawy o PIT i bezpośrednio dotyczy nieodpłatnych świadczeń pracowniczych. Dlatego należy pamiętać o cechach, jakie musi spełniać pozapłacowe nieodpłatne świadczenie pracownicze, podlegające opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

• zostało spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosło mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
• musi być spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie);
• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Benefity pracownicze z reguły spełniają ww. przesłanki. Warto jednak pamiętać, że ustawa o PIT przewiduje także wyjątki w postaci zwolnień podatkowych i to one mają szczególne znaczenie w przypadku finansowanych przez pracodawcę szkoleń.

Szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe – zwolnienie z PIT

W kontekście szkoleń ustawodawca wprowadził szczególne regulacje. Zaliczył je do kategorii świadczeń, które pod pewnymi warunkami mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT, wolna od podatku jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Zgodnie zaś z art. 103-1 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. – przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Z kolei w myśl art. 103³ k.p. pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.

W praktyce oznacza to, że zwolnieniu podatkowemu podlegają świadczenia związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych lub umiejętności wykorzystywanych w pracy, jeśli odbywają się one na wniosek pracodawcy albo za jego zgodą. Natomiast szkolenia, które nie mają związku z wykonywaną pracą ani nie służą podnoszeniu kwalifikacji zawodowych  np. o charakterze hobbystycznym czy czysto osobistym, nie korzystają z preferencji podatkowych. W takim przypadku wartość sfinansowanego świadczenia należy doliczyć do przychodu pracownika i opodatkować.

Stanowisko organów podatkowych:

• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 6 lutego 2019 r., nr: 0115-KDIT2-2.4011.459.2018.3.HD

„Przenosząc przywołane przepisy na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że wartość świadczenia otrzymanego przez Pracownika (dofinansowania na podjęcie studiów II stopnia, studiów doktoranckich lub studiów podyplomowych oraz kursu nauki języka angielskiego) stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciążą - wynikające z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - obowiązki płatnika polegające na obliczaniu i pobraniu w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty tego świadczenia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 21 czerwca 2023 r., nr: 0114-KDIP3-2.4011.281.2023.3.MG

„Pracownik (…) bierze udział w działaniach mających na celu rozwój biznesu, bowiem do jego zadań należy również wsparcie w rozwoju zespołu. Celem przystąpienia do ww. programu przez Pracownika jest zwiększenie wiedzy biznesowej Pracownika a także poprawa umiejętności nawiązywania i zarządzania relacjami z Klientami. Umiejętności te będą kluczowe dla dalszego rozwoju Spółki, bowiem po ukończeniu programu jednym z głównych zadań Pracownika będzie pozyskiwanie Klientów i sprzedaż projektów. Podstawę odbywanego szkolenia stanowi zawarta między Spółką a Pracownikiem umowa szkoleniowa. Spółka dokona zapłaty za koszt Szkolenia na postawie faktury wystawionej przez uczelnię na Spółkę.(…) Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że wartość świadczenia przyznanego Pracownikowi w postaci sfinansowania przez Państwa kosztów szkolenia stanowić będzie przychód tego pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będą Państwo zobowiązani do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od ww. świadczenia.”.

Podsumowanie

Finansowanie udziału pracowników w szkoleniach należy zawsze analizować w kontekście art. 12 ust. 1 ustawy o PIT oraz przez pryzmat zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT:

• Jeśli szkolenie ma charakter zawodowy i odbywa się za zgodą pracodawcy – korzysta ze zwolnienia z PIT
• Jeśli ma charakter prywatny lub hobbystyczny, stanowi benefit pracowniczy – powstaje przychód, który należy opodatkować.