TSUE: dostawa terenu wyposażonego jedynie w fundamenty stanowi dostawę terenu budowlanego

W wyroku z dnia z dnia 7 listopada 2024 r. C-594/23 TSUE orzekł, że dostawa terenu wyposażonego jedynie w fundamenty stanowi opodatkowaną VAT dostawę terenu budowlanego. Innymi słowy, nie jest to dostawa budynku czy budowli.


       1. Stan faktyczny

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 135 Dyrektywy VAT Państwa członkowskie zwalniają z VAT m.in. następujące transakcje:

         j) dostawy budynków lub ich części oraz związanego z nimi gruntu, inne niż dostawy, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. a);

         k) dostawy terenów niezabudowanych, inne niż dostawy terenów budowlanych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. b).

W stanie faktycznym będącym przedmiotem sprawy, w 2006 r. spółka NSS nabyła nieruchomość wykorzystywaną dotąd jako kemping. W 2008 r. spółka ta podzieliła tę nieruchomość na szereg działek, a w styczniu 2009 r. na niektórych z tych działek zainstalowano przyłącza elektryczne, wodne, cieplne i kanalizacyjne. Jesienią 2010 r. na podstawie pozwolenia na budowę, które spółka NSS uzyskała od właściwego organu, na niektórych ze wspomnianych działek rozpoczęto stawianie fundamentów. Owe prace związane ze stawianiem fundamentów zakończono przed dniem 1 stycznia 2011 r. W dniu 1 stycznia 2015 r. spółka NSS przeniosła własność szesnastu wyposażonych w fundamenty działek na pewną spółkę prawa duńskiego. Działki te sprzedano później osobom prywatnym.

Duńskie organy podatkowe wydały decyzję nakazującą spółce zapłatę VAT od sprzedaży przedmiotowych działek, uznając że stanowiły one dostawę terenów budowlanych (a więc niezabudowanych, ale przeznaczonych pod zabudowę). W ocenie organów, same fundamenty nie stanowią budynku, a więc dostawy terenu wyposażonego jedynie w fundamenty nie można utożsamiać z dostawą budynku. W konsekwencji, będzie ona stanowiła opodatkowaną VAT dostawę terenu budowlanego.

Rozpoznający sprawę duński sąd zwrócił się do TSUE z pytaniem czy zgodnym z prawem Unii Europejskiej jest uznanie, że dostawa terenu wyposażonego jedynie w fundamenty powinna być opodatkowana VAT jako dostawa terenu budowlanego.

       2. Rozstrzygnięcie TSUE

Odwołując się do definicji „terenu budowlanego” i „budynku” na gruncie Dyrektywy VAT TSUE podkreślił, że terenu, na którym znajduje się konstrukcja, którą należy zakwalifikować jako 'budynek' w rozumieniu Dyrektywy VAT, nie można uznać za 'teren budowlany'.

Trybunał przywołał swoje wcześniejsze orzecznictwo, z którego wynika, że także grunty uzbrojone są objęte zakresem pojęcia terenu budowlanego. Innymi słowy, uzbrojenie gruntów, takie jak przyłączenie do sieci energii elektrycznej, gazowej czy wodnej, nie może skutkować zmianą ich kwalifikacji prawnej na 'budynek', rozumiany jako konstrukcja trwale związana z gruntem w szczególności za pomocą fundamentów.

Trybunał wyprowadził więc wniosek, że dostawy gruntów z fundamentami nie można uznać za dostawę budynku lub jego części. Postawienie fundamentów nie jest równoznaczne z zakończeniem procesu wznoszenia budynku ani z tym, że staje się on przedmiotem konsumpcji. Nawet 'część budynku' musi być potencjalnie przedmiotem zasiedlenia i w związku z tym musi opuścić łańcuch produkcyjny, co może mieć miejsce na przykład w przypadku, gdy budynek składający się z kilku części lub jednostek, takich jak mieszkania, jest wznoszony etapami, tak że niektóre z tych części lub jednostek mogą być zasiedlone, podczas gdy inne części są nadal w budowie.

W konsekwencji Trybunał potwierdził, że dostawa terenu wyposażonego jedynie w fundamenty stanowi opodatkowaną VAT dostawę terenu budowlanego.