Ulga na działalność badawczo rozwojową, a koszty pracownicze
Z dniem 1 stycznia 2018 roku Ministerstwo Finansów ponownie dokonało korzystnych zmian dla podatników prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Podatnikom tym, niezależnie od rozmiarów przedsiębiorstwa przysługuje prawo do odliczenia 100% kosztów kwalifikowanych, wśród których wyróżnić należy jedna z największych i najbardziej kłopotliwych, tj. koszty związane z zatrudnieniem pracowników wykonujących czynności związane z badaniami i rozwojem.
Należności z tytułu zatrudnienia pracowników
Od momentu wprowadzenia ulgi na działalność badawczo-rozwojową do kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu zaliczano wyłącznie koszty zatrudnienia z tytułu stosunku służbowego, pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, czyli pracownikami do których stosuje się przepisy prawa pracy. Począwszy od roku 2018 ustawodawca uwzględnił również koszty zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub umów o dzieło.WARTO WIEDZIEĆ
Od 1 stycznia 2018, wśród kosztów kwalifikowanych znajdują się poniesione w danym miesiącu należności z tytułów zatrudnienia pracowników w oparciu o umowę o pracę, a także w ramach umów zlecenia lub dzieło. Koszty te obejmują również sfinansowane przez pracodawcę (płatnika) składki ZUS z tytułu tych należności.Realizacja działalności badawczo - rozwojowej
Powyższe wydatki można jednak uznać za koszty kwalifikowane jedynie, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy danego pracownika w danym miesiącu.Zatrudnienie w celu realizacji działalności badawczo rozwojowej
W efekcie podkreślić należy, że sama umowa o pracę powinna wyraźnie wskazywać cel zatrudnienia pracownika, tj. wykonywania działalności badawczo rozwojowej. Wskazanym jest także jednoznaczne określenie w zakresie obowiązków pracowniczych czynności stanowiących realizację działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej przez pracodawcę (np. w karcie opisu stanowiska). Cel zatrudnienia i faktyczne wykonywania określonych obowiązków może bowiem wynikać nie tylko z samej umowy, ale także z wytycznych wewnętrznych lub innych dokumentów, a nawet w sposób dorozumiany poprzez faktyczne wykonywanie określonych czynności. W tym miejscu zaznaczenia jednak wymaga, że powyższe zapisy umowne lub wewnętrzne nie są decydujące dla zastosowania omawianej ulgi, albowiem kluczowym jest faktyczna realizacja zadań z zakresu działalności badawczo-rozwojowej.WARTO WIEDZIEĆ
Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej w części niedotyczącej (nieodpowiadającej) prac badawczo-rozwojowych muszą podlegać wyłączeniu od odliczenia dokonywanego w ramach ulgi badawczo-rozwojowej.Ewidencjonowanie pracy
Koniecznym jest, aby dany pracownik nie tylko był wyłącznie zatrudniony w celu realizacji takiej działalności, ale powinien również brać w niej czynny udział. Przykładowo, gdy pracownik zatrudniony w celu realizacji działalności badawczo rozwojowej, będzie przeznaczał, zgodnie z zakresem swoich obowiązków, tylko połowę czasu pracy na wspomnianą działalność, uzasadnione jest przyjęcie, że koszt kwalifikowany – poniesiony na działalność badawczo-rozwojową – będzie mogła stanowić tylko połowa jego wynagrodzenia i odpowiednich składek na ubezpieczenie społeczne. Konsekwentnie, uzasadnionym jest, aby względem pracowników, którzy przeznaczają na realizację zadań z zakresu działalności badawczo-rozwojowej jedynie część swojego czasu pracy, przedsiębiorca prowadził odpowiednie rejestry czasu pracy (ewidencje godzinowe), które ukazywałyby w jakim stopniu dany pracownik rzeczywiście wykonywał działalność badawczo-rozwojową, jeśli nie został przydzielony tylko i wyłącznie do prowadzenia takiej działalności.Koszty urlopów, konferencji, szkoleń
W świetle powyższego warto podnieść, że organy podatkowe pozwalają na podwyższenie kosztów kwalifikowanych o wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji pracowników poprzez uczestnictwo w szkoleniach, konferencjach, wyjazdy na delegacje oraz wykonywanie przez nich innych prac administracyjnych, w części w której dotyczą działalności badawczo-rozwojowej. Dodatkowo, że wskazać należy, że udzielanie pracownikom urlopu, a także umożliwienie pracownikom wykorzystania zwolnienia chorobowego, jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym z przepisów Kodeksu pracy, a w konsekwencji kosztem kwalifikowanym są zatem wynagrodzenia za czas choroby pracownika lub pozostawania przez niego na urlopie wypoczynkowym. Słusznym jest uznanie, że powyższe zasady będą miały zastosowanie również wobec zleceniobiorców i osób wykonujących dzieło, jednak praktyka interpretacyjna organów podatkowych może się okazać inna.Porada praktyczna
Przedsiębiorcy prowadzący lub planujący prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej powinni dokładnie zaplanować treść postanowień zawieranych umów o pracę oraz innych umów cywilnoprawnych, a także rozważnie prowadzić ewidencji czasu pracy, która w sposób obiektywny i rzetelny wykazywałaby ilość czasu pracy poświęconego na realizację tej działalności. Podwyższenie wysokości odpisów do 100% kosztów kwalifikowanych ma tutaj fundamentalne znaczenie.Podstawa:
- Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 listopada 2016 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.927.2016.1.BG,
- Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 sierpnia 2017 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.106.2017.2.AK,
- Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2017 r., nr 1462-IPPB5.4510.82.2017.1.MR,
