Usługi niematerialne i należyta staranność w świetle nowych Objaśnień WHT
Nadeszła długo wyczekiwana chwila – po ponad 6 latach Ministerstwo Finansów opublikowało finalną wersję Objaśnień w zakresie WHT, a dokładniej – stosowania tzw. klauzuli rzeczywistego właściciela dla celów podatku u źródła. Do wszystkich aspektów poruszonych w tych Objaśnieniach będziemy jeszcze odnosić się w kolejnych artykułach, natomiast dziś chciałabym omówić kwestię dotyczącą zdecydowanej większości polskich podmiotów, a mianowicie – temat usług niematerialnych w kontekście obowiązku weryfikacji statusu beneficial owner.
Przypomnę, że odkąd pojawiły się przepisy dotyczące należytej staranności (rok 2019), organy podatkowe niezmiennie stały na stanowisku, że weryfikacji kontrahenta w zakresie posiadania przez niego statusu rzeczywistego odbiorcy należy dokonywać przy wypłacie wszystkich należności, które generalnie podlegają podatkowi u źródła – bez względu na ich rodzaj. Do tej pory pojawiła się znacząca liczba interpretacji indywidualnych, w których Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazywał, że – celem dochowania należytej staranności – status BO należy weryfikować także chociażby przy wypłacie należności np. usług reklamowych, czy doradczych wypłacanych na rzecz zagranicznych kontrahentów.
Nie da się ukryć, że powyższe podejście spędzało sen z powiek wielu płatnikom – bo jak pozyskać oświadczenie BO od takich podmiotów jak chociażby Facebook czy Google? Istniały w tym przypadku uzasadnione obawy, że certyfikat rezydencji, zdaniem organów, może okazać się niewystarczający, aby zastosować preferencje na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Dyrektor KIS w ostatnim czasie jedynie nieznacznie złagodził swoje podejście, przychylając się tym samym wreszcie do stanowiska sądów administracyjnych, że dochowanie należytej staranności nie musi każdorazowo wiązać się z gromadzeniem szeregu dokumentów wymienionych w art. 28b ust. 4 ustawy o CIT, w którym to właśnie pojawia się oświadczenie rzeczywistego właściciela. Niemniej, nie ulegało wątpliwości, że zasadniczo taka weryfikacja (nawet jeśli nie poprzez pozyskanie stosownego oświadczenia) powinna mieć miejsce w każdym przypadku.
Biorąc pod uwagę powyższy „rys historyczny”, należy postrzegać treść Objaśnień MF jako dość rewolucyjną (i – o dziwo – korzystną!). Wskazano w nich bowiem wprost, że: „ (…) w przypadku usług niematerialnych (np. usługi reklamowe czy doradcze) po stronie płatnika nie występuje obowiązek weryfikacji warunku rzeczywistego właściciela”.
Jednocześnie, jasno został również podkreślony fakt, że – w celu zastosowania preferencji podatkowej - warunek rzeczywistego właściciela musi być badany wyłącznie w przypadku płatności tzw. biernych (inaczej – pasywnych), tj. z tytułu odsetek, należności licencyjnych oraz dywidend.
Jakie czynności należy zatem podejmować celem dochowywania należytej staranności, o której mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, gdy wypłacamy należności z tytułu usług niematerialnych? Po lekturze Objaśnień jeszcze bardziej skłaniam się do stanowiska, które prezentuję już od dłuższego czasu, a mianowicie - że przez należytą staranność powinniśmy przede wszystkim rozumieć formalną weryfikację dokumentów otrzymywanych od zagranicznego kontrahenta, w szczególności certyfikatów rezydencji (jego treści, poprawności danych, aktualności). O powyższym świadczy, w mojej ocenie, następujący przykład [5] wskazany przez Ministerstwo Finansów:
„Zarówno podmiot A jak i podmiot B dokonują płatności z tytułu korzystania z licencji do podmiotu niepowiązanego C. Zarówno więc podmiot A i podmiot B są zobowiązane do badania certyfikatu rezydencji oraz oświadczenia podatnika o spełnieniu warunku rzeczywistego właściciela dla weryfikacji warunku rzeczywistego właściciela (przykład nie dotyczy pozostałych warunków zastosowania preferencji). Podmiot A dokonuje wielu tego rodzaju płatności rocznie. Podmiot B dokonuje jednej takiej płatności rocznie. W obu przypadkach podmiot C jednorazowo przedstawił nieprawidłowy certyfikat rezydencji, który co prawda dotyczył odpowiedniego okresu i wskazywał właściwy organ wydający, jednak nie zawierał kompletnych danych. Niezależnie od tego, że oba podmioty poddały badaniu wymagane od nich okoliczności w celu weryfikacji warunku rzeczywistego właściciela, to inaczej zostanie oceniony pod kątem dochowania należytej staranności w tym badaniu podmiot A, który miał wielokrotnie możliwość wystąpienia o przedłożenie aktualnego certyfikatu, a inaczej podmiot B, który nie miał takiej możliwości.”
Tak jak wspomniałam na wstępie, kolejne poszczególne zagadnienia, do których odnoszą się Objaśnienia, będziemy systematycznie analizować na blogu LTCA i social mediach – zapraszam zatem do śledzenia na bieżąco naszych artykułów celem uzyskania pełnego obrazu, jak treść Objaśnień może wpłynąć na rozliczenia i obowiązki w Twojej firmie.
Link do objaśnień: https://www.gov.pl/web/finanse/objasnienia-podatkowe-z-3-lipca-2025-r-stosowanie-tzw-klauzuli-rzeczywistego-wlasciciela-dla-celow-podatku-u-zrodla
