VAT przy podziale majątku z likwidowanej spółki: Kluczowa jest jedna kwestia

Likwidacja spółki i zakończenie jej bytu prawnego to procesy skomplikowane, niosące za sobą liczne wyzwania. Z perspektywy podatkowej, najczęściej zastanawiamy się nad rozliczeniem likwidacji w CIT albo PIT. Niemniej, jednym z kluczowych aspektów jest prawidłowe rozliczenie podatku VAT związanego z majątkiem pozostałym po zakończeniu działalności i jego podziałem pomiędzy wspólników. Czy takie nieodpłatne przekazanie generuje obowiązek w VAT?

W interpretacji z 13 maja br., 0114-KDIP4-3.4012.142.2025.2.AAR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął się właśnie jedną z takich spraw. Dwóch wspólników założyło celową spółkę z o.o. (SPV), która miała zrealizować projekt deweloperski. Wspólnicy zasilili spółkę dość niskim wkładem kapitałowym (po 2.500 zł każdy) oraz pożyczkami – po 150.000 zł. Spółka nabyła nieruchomość od osoby fizycznej (bez VAT), ale w wyniku zdarzeń losowych, w tym COVID-19, nie zrealizowała projektu. Zapadła więc decyzja o zlikwidowaniu spółki.

W pierwszym kroku, wspólnicy przekonwertowali swoje pożyczki na kapitał zakładowy, a następnie rozpoczęli procedurę likwidacji. W jej ramach likwidator przekazał każdemu ze wspólników po ½ udziału w nieruchomości.

Powstało więc zagadnienie, czy przekazanie takie podlega VAT.

Dyrektor KIS wskazał, że aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą łącznie być spełnione następujące warunki:

1. dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
2. przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
3. przekazanie lub zużycie towaru następuje na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia lub wszelkie inne darowizny,
4. przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

W rezultacie, organ wskazał, że z uwagi na fakt, że nie wystąpił podatek naliczony, nie będzie również obowiązku opodatkowania VAT samego nieodpłatnego przekazania nieruchomości.

I właśnie ten element jest sednem zagadnienia w praktyce.

Z perspektywy zasady neutralności podatku VAT, która jest fundamentalną zasadą unijnego systemu VAT, opodatkowaniu podlega co do zasady nieodpłatne przekazanie towarów, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem. Celem tego mechanizmu jest zrównanie sytuacji – jeśli podatnik odliczył podatek "na wejściu", a towar opuszcza obieg gospodarczy bez dalszej odpłatnej czynności, podatek jest pobierany przy tym nieodpłatnym przekazaniu, aby zneutralizować wcześniejsze odliczenie. Wyjątki dotyczą jedynie prezentów małej wartości czy próbek, co w przypadku nieruchomości czy innych znaczących składników majątku nie ma zastosowania.

Praktyczny wniosek jest zatem kluczowy dla każdej likwidowanej spółki: planując podział majątku pomiędzy wspólników, należy w pierwszej kolejności zweryfikować status VAT poszczególnych składników majątkowych. Czy przy ich nabyciu (lub wytworzeniu) spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego?

Jeśli tak – istnieje wysokie ryzyko, że ich nieodpłatne przekazanie wspólnikom w ramach likwidacji będzie podlegało opodatkowaniu VAT należnym. Jeśli nie (jak w omawianej interpretacji, gdzie nieruchomość nabyto bez VAT naliczonego) – przekazanie takie co do zasady nie będzie generować obowiązku w VAT.

Uniknięcie błędów w tym zakresie może uchronić wspólników i likwidatorów przed nieprzewidzianymi zobowiązaniami podatkowymi.

Masz wątpliwości dotyczące rozliczeń VAT przy likwidacji Twojej spółki? Zapraszam do kontaktu.