VAT: Uproszczone Transakcje Trójstronne – Optymalizacja dla Firm w UE

Transakcje trójstronne uproszczone (WTT) to kluczowe narzędzie dla firm prowadzących obrót towarowy w Unii Europejskiej. Poznaj zasady rozliczania VAT, warunki zastosowania oraz korzyści płynące z tego uproszczenia. Dowiedz się, jak uniknąć błędów i zoptymalizować rozliczanie VAT w unijnych łańcuchach dostaw.

Przykład, który rozjaśni sprawę: Gdyby nie WTT…

Wyobraźmy sobie następującą sytuację: niemiecki podatnik VAT (A DE) sprzedaje odzież. Potencjalny klient, polska firma (B PL), akceptuje ofertę i nawet płaci zaliczkę, ale wskazuje, że towar ma zostać przetransportowany bezpośrednio od A DE do firmy C z Czech (C CZ).

Gdyby nie uproszczone transakcje trójstronne, firma B PL musiałaby:

• Zarejestrować się do VAT w Republice Czeskiej.
• Rozpoznać wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) zgodnie z czeskimi przepisami.
• Opodatkować czeskim VAT sprzedaż odzieży na rzecz C CZ.

Dla niemieckiej firmy A DE sytuacja byłaby neutralna. Jednak dla B PL wiązałoby się to z dodatkowymi kosztami administracyjnymi i biurokracją związaną z rozliczaniem VAT w Czechach. Z kolei dla C CZ oznaczałoby to zakup towaru w kwocie brutto, co, mimo możliwości odliczenia VAT, byłoby mniej korzystne z perspektywy przepływów pieniężnych (cash flow).

Tutaj z pomocą przychodzą regulacje szczególne – art. 141 Dyrektywy VAT oraz art. 135 polskiej ustawy o podatku od towarów i usług, które umożliwiają uproszczone rozliczanie VAT.

Kluczowe Warunki dla Uproszczonych Transakcji Trójstronnych

Polski ustawodawca precyzyjnie określa warunki, które muszą być spełnione, aby podmiot "po środku" nie musiał rejestrować się do VAT w państwie zakończenia transportu. Są to:

1. Trzech Podatników z Różnych Krajów UE: W łańcuchu dostaw tego samego towaru musi uczestniczyć trzech podatników posługujących się numerami VAT UE z trzech różnych krajów członkowskich.
2. Transport Towaru: Towar jest transportowany przez pierwszego (A) lub drugiego (B) podatnika, bądź na ich rzecz.
3. WNT u Drugiego Podatnika: Dostawa na rzecz ostatniego (C) jest poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT) u drugiego (B).
4. Brak Siedziby Drugiego Podatnika: Drugi (B) nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa, w którym kończy się wysyłka.
5. Ten Sam Numer VAT UE dla Drugiego Podatnika: Drugi (B) stosuje wobec pierwszego (A) i ostatniego (C) ten sam numer VAT UE. Co ważne, nie może być to numer nadany przez państwo członkowskie rozpoczęcia ani zakończenia wysyłki.
6. Numer VAT UE Ostatniego Podatnika: Ostatni (C) stosuje numer VAT UE nadany przez państwo członkowskie zakończenia wysyłki.
7. Wskazanie do Rozliczenia VAT: Ostatni (C) zostaje wskazany przez drugiego (B) do rozliczenia VAT.

Faktura w Transakcji Trójstronnej – Kluczowy Dokument

Niezmiernie istotnym elementem uproszczonej transakcji trójstronnej jest prawidłowo wystawiona faktura przez drugiego w kolejności podatnika (B). Dokument ten musi zawierać:

1. Adnotację: "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o ptu" lub "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE".
2. Stwierdzenie o Odwrotnym Obciążeniu: Informację, że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika – "odwrotne obciążenie".
3. Numer VAT UE: Numer VAT UE identyczny z tym, który został użyty przy nabyciu towarów od A.

Uwaga: Brak informacji o odwrotnym obciążeniu na fakturze nie może być naprawiony poprzez korektę. W takiej sytuacji drugi w kolejności (B) musi zarejestrować się do VAT w kraju zakończenia wysyłki (potwierdzone wyrokiem TSUE z 08/12/2022, C-247/21).

Raportowanie Uproszczonych Transakcji Trójstronnych VAT

Polskie przepisy przewidują następujące zasady raportowania transakcji WTT:

1. Pierwszy w Kolejności (A): Raportuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz B.
2. Ostatni w Kolejności (C): Raportuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów od B.
3. Drugi w Kolejności (B):
• Dostawę na rzecz ostatniego (C) wykazuje jako "dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju"; w JPK transakcja oznaczana jest symbolem TT_D.
• Nabycie od (A) wykazuje jako "wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów", ale bez wykazania podatku należnego; w JPK transakcja oznaczana jest symbolem TT_WNT.
• W składanej informacji podsumowującej VAT UE oznacza odpowiedni box w ostatniej kolumnie (WTT).

Podsumowanie: Korzyści i na Co Zwrócić Uwagę

Transakcje trójstronne uproszczone to faktycznie efektywna forma optymalizacji kosztów obsługi administracyjnej VAT w międzynarodowym obrocie. Jeśli Twoja firma jest drugim w kolejności podatnikiem (B), zawsze weryfikuj zasady obowiązujące w państwie zakończenia transportu – mogą one różnić się od polskich regulacji.

Warto również monitorować orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. Niewykluczone, że wkrótce to uproszczenie będzie funkcjonować również w dłuższych łańcuchach dostaw (sprawa T-646/24).

Skontaktuj się z nami!

Masz pytania dotyczące transakcji trójstronnych VAT lub potrzebujesz wsparcia w rozliczaniu VAT UE? Skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy Twojej firmie zoptymalizować procesy i uniknąć niepotrzebnych kosztów.