VAT w działalności nierejestrowej

W ramach instytucji działalności nierejestrowej ustawodawca niejako umożliwia podatnikom “wypróbowanie” prowadzenia sprzedaży oraz świadczenia usług bez konieczności rejestrowania faktycznej działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowa umożliwia uzyskiwanie przychodów nawet pomimo braku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jednak czy tym kontekście uproszczenia dotyczą również podatku od towarów i usług? 

Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców, działalność nierejestrowa to działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. 

Minimalne wynagrodzenie za pracę w pierwszej połowie 2024 roku wynosi 4242 złotych, zatem określony przez ustawodawcę próg 75% minimalnego wynagrodzenia przełoży się na możliwość uzyskania przychodu z tytułu działalności nierejestrowej w wysokości 3 181,50 złotych. 

Natomiast począwszy od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do kwoty 4 300 złotych miesięcznie - co przełoży się na wzrost dopuszczalnego przychodu z działalności nierejestrowej do 3 225 złotych. 

Osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrową, zależnie od rodzaju prowadzonej sprzedaży lub świadczonych usług może występować w charakterze podatnika VAT czynnego, jak i podatnika zwolnionego przedmiotowo lub podmiotowo, wynika to z treści art. 15 ustawy o VAT. Oczywiście takie podmioty mogą korzystać ze zwolnienia o jakim mowa w art. 113 ustawy o VAT. 

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. 

Natomiast zwolnienie podmiotowe, uregulowane w art. 113 ustawy o VAT, przysługuje podatnikom osiągającym przychód nieprzekraczający 200 000 złotych w ciągu roku podatkowego. Kwota ta jest proporcjonalna, pełen limit dotyczy podatników kontynuujących działalność i osób rozpoczynających działalność na początku roku. Obrazując na przykładzie: jeśli działalność zostałaby rozpoczęta równo w połowie roku, to limit zostałby ograniczony do 100 000 złotych.   

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że niektóre przedmioty działalności (zarówno handlowej, jak i usługowej) mogą skutkować obligatoryjnym opodatkowaniem na gruncie VAT. Wówczas świadczone usługi oraz sprzedawane towary podlegają opodatkowaniu pomimo teoretycznie przysługującego zwolnienia podmiotowego. 

Katalog czynności obligatoryjnie opodatkowanych na gruncie VAT został wyrażony w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Zawiera on między innymi świadczenie usług prawniczych, jubilerskich, czy usług w zakresie doradztwa. 

Reasumując należy zauważyć, że osoba fizyczna zainteresowana prowadzeniem działalności nierejestrowej, w kontekście VAT, musi mieć równolegle na uwadze przedstawione przez ustawodawcę przesłanki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego, jak i podmiotowego. Nieuwaga podatnika w tym zakresie może doprowadzić do powstania zaległości podatkowych. 

W ramach instytucji działalności nierejestrowej ustawodawca niejako umożliwia podatnikom “wypróbowanie” prowadzenia sprzedaży oraz świadczenia usług bez konieczności rejestrowania faktycznej działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowa umożliwia uzyskiwanie przychodów nawet pomimo braku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jednak czy tym kontekście uproszczenia dotyczą również podatku od towarów i usług? 

Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców, działalność nierejestrowa to działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. 

Minimalne wynagrodzenie za pracę w pierwszej połowie 2024 roku wynosi 4242 złotych, zatem określony przez ustawodawcę próg 75% minimalnego wynagrodzenia przełoży się na możliwość uzyskania przychodu z tytułu działalności nierejestrowej w wysokości 3 181,50 złotych. 

Natomiast począwszy od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do kwoty 4 300 złotych miesięcznie - co przełoży się na wzrost dopuszczalnego przychodu z działalności nierejestrowej do 3 225 złotych. 

Osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrową, zależnie od rodzaju prowadzonej sprzedaży lub świadczonych usług może występować w charakterze podatnika VAT czynnego, jak i podatnika zwolnionego przedmiotowo lub podmiotowo, wynika to z treści art. 15 ustawy o VAT. Oczywiście takie podmioty mogą korzystać ze zwolnienia o jakim mowa w art. 113 ustawy o VAT. 

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. 

Natomiast zwolnienie podmiotowe, uregulowane w art. 113 ustawy o VAT, przysługuje podatnikom osiągającym przychód nieprzekraczający 200 000 złotych w ciągu roku podatkowego. Kwota ta jest proporcjonalna, pełen limit dotyczy podatników kontynuujących działalność i osób rozpoczynających działalność na początku roku. Obrazując na przykładzie: jeśli działalność zostałaby rozpoczęta równo w połowie roku, to limit zostałby ograniczony do 100 000 złotych.   

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że niektóre przedmioty działalności (zarówno handlowej, jak i usługowej) mogą skutkować obligatoryjnym opodatkowaniem na gruncie VAT. Wówczas świadczone usługi oraz sprzedawane towary podlegają opodatkowaniu pomimo teoretycznie przysługującego zwolnienia podmiotowego. 

Katalog czynności obligatoryjnie opodatkowanych na gruncie VAT został wyrażony w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Zawiera on między innymi świadczenie usług prawniczych, jubilerskich, czy usług w zakresie doradztwa. 

Reasumując należy zauważyć, że osoba fizyczna zainteresowana prowadzeniem działalności nierejestrowej, w kontekście VAT, musi mieć równolegle na uwadze przedstawione przez ustawodawcę przesłanki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego, jak i podmiotowego. Nieuwaga podatnika w tym zakresie może doprowadzić do powstania zaległości podatkowych. 

#vat #zwolnienie #działalnośćnierejestrowa