Wartość celna
W kolejnym artykule będącym częścią całej serii omawiającej niuanse regulacji celnych, przedstawiamy Państwu inny istotny element kalkulacyjny cła jakim jest wartość celna.
Wartość celna towarów jest określana dla potrzeb ustalenia kwoty wynikającej z długu celnego oraz innych należności pobieranych przez organy celne (w tym również stosowania środków polityki handlowej). Z praktycznego punktu widzenia po pierwsze wartość celną można określić jako „podstawę opodatkowania” dla określenia wysokości należnego cła a w dalszej kolejności podatku VAT z tytułu importu.
Podstawy prawne dotyczące określania wartości celnej ustanowione są przede wszystkim na poziomie międzynarodowym. Ich fundamentem jest artykuł VII Układu ogólnego w sprawi taryf celnych i handlu (GATT) zawierający wspólne przepisy w zakresie ustalania wartości celnej państw zrzeszonych w ramach GATT i WTO (tzw. porozumienie w sprawie ustalania wartości celnej). Porozumienie to jest podstawą prawną do stosowania tych przepisów na terytorium UE.
Natomiast podstawowymi aktami na gruncie UE regulującymi wartość celną są: Unijny kodeks celny (rozporządzenie nr 952/2013), rozporządzenie delegowane (rozporządzenie Komisji UE nr 2015/2446) oraz rozporządzenie wykonawcze (rozporządzenie Komisji UE nr 2015/2446).
Wspomniane porozumienie GATT przewiduje sześć metod ustalania wartości celnej. Są to:
- metoda wartości transakcyjnej,
- metoda wartości towarów identycznych,
- metoda wartości towarów podobnych,
- metoda wartości jednostkowej,
- metoda wartości kalkulowanej,
- metoda ostatniej szansy.
Pierwsza z wymienionych metod jest metodą domyślną, natomiast kolejne stosować należy jako zastępcze metody, kiedy z jakiś względów nie możemy stosować metody transakcyjnej (np. nie są spełnione przesłanki do stosowania metody podstawowej). Ponadto metody zastępcze muszą być stosowane według określonej kolejności.
Zgodnie z treścią art. 70 ust. 1 UKC wartością transakcyjną jest cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny UE. W razie potrzeby cena może być skorygowana. Wartość transakcyjna jest ustalana w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego na podstawie sprzedaży, która nastąpiła bezpośrednio przed wprowadzeniem towarów na obszar celny UE.
W praktyce wartość celna określana jest przede wszystkim na podstawie faktury handlowej otrzymanej od kontrahenta zagranicznego, zaś w niektórych przypadkach mogą to być inne dokumenty handlowe np. faktura pro forma, umowa, zamówienie. W każdym bądź razie dokument taki powinien określać w sposób nie budzący wątpliwości cenę oraz ilość towaru.
Co do zasady to po stronie importera leży obowiązek określenia wartości celnej towaru w zgłoszeniu celnym. Wartość taka podlegać może weryfikacji po stronie organu celnego – w szczególności czy nie jest zaniżona. Organ w tym celu posiłkując się metodami zastępczymi może wartość celną oszacować.
Zgodnie z przepisami UKC aby móc zastosować metodę wartości transakcyjnej dla obliczania wartości celnej muszą zostać spełnione warunki, mianowicie:
- Przedstawienie dowodu sprzedaży w celu eksportu do kraju importu;
- Brak ograniczeń w dysponowaniu lub użytkowaniu towarami przez kupującego (z wyjątkiem ograniczeń o charakterze licencji lub koncesji lub pozwoleń na obrót towarem);
- Sprzedaż lub cena towarów nie są uzależnione od warunków lub spełnienia świadczeń, których wartości w odniesieniu do towarów, dla których ustalana jest wartość celna, nie można ustalić;
- Żadna część dochodu z ewentualnej dalszej odsprzedaży, dyspozycji lub dalszego użytkowania towarów przez nabywcę nie przypada bezpośrednio lub pośrednio sprzedającemu, chyba że może zostać dokonana odpowiednia korekta (w postaci doliczenia do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej);
- Kupujący i sprzedający nie są ze sobą powiązani. Mowa o takich ustaleniach, które wpłynęły na nierynkowość ceny.
- Prowizje i koszty pośrednictwa z wyjątkiem prowizji od zakupu
- Koszty pojemników, jeżeli dla potrzeb celnych są traktowane jako całość wraz z towarem, dla którego ustalana jest wartość celna,
- Koszty materiałów i robocizny związane z pakowaniem towarów,
- Koszty honorariów, tantiem autorskich i opłat licencyjnych, które kupujący musi opłacić bezpośrednio lub pośrednio, jako warunek sprzedaży wycenianych towarów, w zakresie, w jakim takie honoraria, tantiemy autorskie i opłaty licencyjne nie są wliczone w cenę faktycznie zapłaconą lub należną,
- Koszty transportu i ubezpieczenia przywożonych towarów oraz opłaty załadunkowe i manipulacyjne związane z transportem przywożonych towarów do miejsca wprowadzenia towarów na obszar celny UE.
