Wdrożenie AIS/IMPORT PLUS a zmiany w zasadach rozliczania importowego VAT dla podmiotów korzystających z uproszczenia (art. 33a ustawy VAT) – aspekty praktyczne

W dniu 19 czerwca bieżącego roku została wdrożona nowa wersja systemu obsługującego procedury przywozowe – AIS/IMPORT PLUS. Wprowadzone zmiany obejmują pełną elektronizację zgłoszeń celnych, z wyłączeniem zgłoszeń składanych przez podróżnych w formie papierowej.

Tło zmian – aspekty celne

W zakresie stosowania dotychczasowych procedur celnych jak i technicznych zmian w obiegu dokumentacyjnym najistotniejsze zmiany będą dotyczyć m.in.:

• w nowym systemie nie będzie możliwości składania zgłoszeń celnych w procedurze uproszczonej dla towarów podlegających kontroli sanitarnej, fitosanitarnej, weterynaryjnej oraz kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych;
• w nowej wersji systemu nastąpi zmiana nazw komunikatów zwrotnych generowanych po dokonaniu odprawy celnej – przykładowo dotychczasowy komunikat ZC299 zostanie zastąpiony komunikatem ZC429;
• ulegnie zmianie sposób identyfikacji danych podmiotu Importera/Kupującego. W dokumentach celnych identyfikacja podmiotów będzie oparta wyłącznie na numerze EORI (obejmującym m.in. NIP oraz REGON). W związku z powyższym konieczna jest weryfikacja oraz – w razie potrzeby – aktualizacja danych w systemie PUESC/EORI, w szczególności w przypadku zmian dotyczących adresu siedziby firmy bądź formy prawnej. Brak aktualizacji tych danych może skutkować pojawieniem się nieaktualnych informacji o importerze w dokumentacji celnej.
• zmieni się struktura numerów zgłoszeń celnych (MRN).

Na platformie PUESC opublikowana została nowa wersja wytycznych dotyczących stosowania wybranych uproszczeń celnych, dostosowana do systemu AIS/IMPORT PLUS. Dokument obejmuje m.in. zasady dotyczące zgłoszenia uproszczonego, odprawy scentralizowanej oraz wpisu do rejestru zgłaszającego. MF opracował także nową wersję instrukcji wypełniania zgłoszeń celnych, która uwzględnia zasady sporządzania zgłoszeń celnych również w ramach systemu AIS/IMPORT PLUS (Wersja 1.3).

Jednocześnie wdrożenie nowego systemu dotknie też sposób rozliczania VAT z tytułu importu w ramach procedury uproszczonej (o jakiej mowa w art. 33a ustawy VAT). Dotyczą one zmiany zasad wprowadzania deklaracji podatkowej.

Zmiany w obrębie VAT

W komunikacie MF zamieszczonym na PUESC w dniu 18.06.2025 r. pojawił się komunikat pt. „Zasady wprowadzania w deklaracji podatkowej danych dokumentujących import towarów rozliczanych zgodnie z art. 33a ustawy o VAT - wdrożenie systemu AIS/IMPORT PLUS”.

Zmiany dotyczące zgłoszeń uproszczonych (o jakich mowa w art. 166 UKC) wynikają z faktu, iż w nowym systemie AIS/IMPORT PLUS w tego rodzaju zgłoszeniach nie będą wyliczane należności celne ani podatkowe. Obliczenie należności nastąpi dopiero na etapie zgłoszenia uzupełniającego.

Jeśli import został dokonany zgodnie z art. 33a ustawy o VAT, podatnik ma obowiązek podać – w części ewidencyjnej pliku JPK_VAT – numer zgłoszenia celnego lub deklaracji importowej (zgodnie z art. 33b ustawy) jako dowód sprzedaży. Jako datę wystawienia należy wskazać datę przyjęcia zgłoszenia celnego lub datę deklaracji importowej.

Ponieważ obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje w momencie powstania długu celnego a ten z kolei pojawia się w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego podatnik będzie musiał podać następujące dane:

• dla zgłoszeń uproszczonych przyjętych i obsłużonych w systemie AIS/IMPORT przed datą 19 czerwca 2025 r. - podatnik zobowiązany będzie do podania numeru MRN uproszczonego zgłoszenia celnego oraz daty jego przyjęcia;
• natomiast dla zgłoszeń przyjętych i obsłużonych w systemie AIS/IMPORT PLUS od 19 czerwca 2025 r. - podatnik zobowiązany będzie do podania numeru MRN uzupełniającego zgłoszenia celnego oraz daty jego przyjęcia;
• w przypadku dokonywania zgłoszeń celnych w formie wpisu do rejestru zgłaszającego niezależnie od systemu, w którym obsłużone zostało zgłoszenie, wymagane będzie podanie - numeru MRN uzupełniającego zgłoszenia celnego oraz daty przyjęcia tego zgłoszenia.

Biorąc pod uwagę treść art. 33a ust. 7 ustawy VAT brak uwzględnienia opisanej powyżej zmiany może skutkować nieprawidłowym rozliczeniem podatku VAT, co w praktyce – z punktu widzenia organów celnych – jest traktowane jako brak jego rozliczenia.

Należy więc dostosować nowe rozwiązania systemowe do stosowanej metodyki rozliczeń w zakresie VAT importowego aby uniknąć w przyszłości przykrych konsekwencji pomyłek w VAT - utraty prawa do rozliczania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu importu towarów wykazanego w zgłoszeniu celnym a przez to zapłaty zobowiązania podatkowego w VAT wraz z odsetkami.