Wszczęcie postępowania podatkowego po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli – czy to możliwe?

Zgodnie z art. 165b § 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy ma obowiązek wszcząć postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w terminie 6 miesięcy od jej zakończenia, jeżeli w toku kontroli ujawniono nieprawidłowości, a podatnik nie złożył deklaracji lub nie dokonał korekty w pełni uwzględniającej te nieprawidłowości.

W świetle powyższego przepisu, standardowy termin na wszczęcie postępowania podatkowego po kontroli podatkowej wynosi 6 miesięcy.

Kiedy kończy się kontrola?

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2023 r., sygn. akt III FNP 1/23, termin ten należy liczyć od dnia doręczenia protokołu kontroli podatnikowi (art. 291 § 4 w zw. z art. 290 § 6 Ordynacji podatkowej). To oznacza, że formalne zakończenie kontroli następuje w momencie, gdy podatnik otrzyma protokół.

Przekroczenie terminu skutkuje nieważnością

Z kolei w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 21 listopada 2024 r., sygn. akt I SA/Ke 427/24, wskazano wprost, że: „Upływ 6 miesięcznego terminu określonego w art. 165b § 1 O.p. powoduje przedawnienie prawa do wszczęcia postępowania podatkowego. Wobec tego naruszenie tego terminu i wszczęcie po jego upływie postępowania podatkowego w zakresie, w którym przeprowadzono kontrolę podatkową, skutkuje ym, że decyzja podatkowa jest dotknięta wadą nieważności - art. 247 § 1 pkt 3 O.p.”

W konsekwencji, naruszenie tego terminu powoduje nieważność wydanej decyzji podatkowej, co ma istotne konsekwencje prawne dla organu podatkowego.

Wyjątek: Możliwość wszczęcia postępowania po upływie 6 miesięcy

Przypadki, w których organ podatkowy może wszcząć postępowanie po upływie 6-miesięcznego terminu, zostały określone w art. 165b § 3 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, możliwe jest to, gdy:

1. podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli;
2. organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

Kluczowe by była to „nowa informacja”

Kluczowe znaczenie ma interpretacja pojęcia „informacja”, o której mowa w art. 165b § 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 8 kwietnia 2021 r.o sygn. akt I SA/Op 80/21: „chodzi o otrzymanie "nowej informacji" po zakończeniu kontroli podatkowej. Powinny to być informacje, których kontrolujący nie ujęli uprzednio w protokole kontroli, a zatem informacje nieznane dotąd kontrolującym, przy czym owa "nowa informacja" uzasadniająca wszczęcie postępowania podatkowego powinna wiązać się z podatkiem, w przedmiocie którego była przeprowadzana kontrola podatkowa oraz powinna mieć wpływ na wysokość określonego w decyzji podatku, co oznacza, że informacja ta może odnosić się zarówno do sfery faktycznej, jak i prawnej już skontrolowanego podatku. Z kolei organem ujawniającym taką "nową informację" może być m.in. naczelnik urzędu skarbowego.”

Nie każda „nowa” informacja będzie wystarczająca

Na koniec warto podkreślić, że nie każda informacja, a nawet nie każda nowa informacja, uzasadniać będzie wszczęcie postępowania podatkowego po upływie 6-miesięcznego terminu, o którym mowa w art. 165b § 1 Ordynacji podatkowej. Tylko taka informacja, która spełnia kryteria istotności, nowości i związku z podatkiem objętym kontrolą, może stanowić podstawę do legalnego wszczęcia postępowania podatkowego po terminie.