Wzmożone kontrole cen transferowych – jakie postępowania mogą czekać podatników?
Organy podatkowe, zgodnie z zapowiedziami Ministra Finansów, chcą skierować wzmożoną uwagę na transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi. Liczba kontroli i postępowań dotyczących cen transferowych i tak rośnie niezmiennie z roku na rok. Jest to obszar, który odgrywa kluczową rolę w planowaniu podatkowym dużych i średnich firm. Zmieniające się przepisy, obowiązek raportowania w formularzu TPR oraz coraz lepsze narzędzia analityczne KAS sprawiają, że ryzyko weryfikacji rozliczeń w tym zakresie staje się realne dla coraz szerszego grona podatników.
Jakie postępowania mogą zostać wszczęte i czym różnią się między sobą?
Czynności sprawdzające – pierwszy sygnał zainteresowania fiskusa
Najbardziej podstawową formą weryfikacji są czynności sprawdzające. Organ podatkowy analizuje wówczas poprawność i kompletność złożonych formularzy TPR czy oświadczeń o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych. Choć mają one głównie charakter formalny, mogą być pierwszym krokiem do wszczęcia kontroli.
Kontrola podatkowa/ celno-skarbowa – weryfikacja rynkowości transakcji
Jeżeli urząd uzna, że ryzyko jest podwyższone, może wszcząć kontrolę podatkową/ celno-skarbową. Na tym etapie sprawdzana jest m.in.:
- zgodność stosowanych cen z zasadą ceny rynkowej (arm’s length principle),
- kompletność i jakość dokumentacji cen transferowych,
- prawidłowość przyjętej metody kalkulacji.
Kontrola może zakończyć się bez ustaleń lub przekazaniem sprawy do dalszego postępowania podatkowego.
Postępowanie podatkowe – ryzyko doszacowania dochodu
Najdalej idącą konsekwencją jest postępowanie podatkowe. Jeśli organ stwierdzi, że warunki transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi odbiegały od rynkowych, może określić dochód podatnika w drodze decyzji i doszacować podatek wraz z odsetkami.
Dodatkowo dotkliwość ta może rzutować nie na jeden okres objęty postępowaniem podatkowym ale również na pozostałe lat, transakcje takie z reguły nie są jednorazowe a powtarzalne z roku na rok.
Uprzednie porozumienia cenowe (APA) – bezpieczeństwo na przyszłość
Alternatywą dla sporów jest zawarcie z administracją skarbową uprzedniego porozumienia cenowego (Advance Pricing Agreement – APA). To procedura, w której Szef KAS zatwierdza metodę kalkulacji cen transferowych stosowaną przez podatnika.
Porozumienie może mieć charakter jednostronny (z polskim organem), dwustronny lub wielostronny (z administracjami kilku państw). Zawarcie APA daje podatnikowi komfort, że transakcje prowadzone zgodnie z porozumieniem nie zostaną zakwestionowane w przyszłości.
Należy jednak zwrócić uwagę, iż również APA podżegają weryfikacji w trybie czynności sprawdzających lub kontroli.
Procedura wzajemnego porozumiewania (MAP) – rozwiązywanie sporów międzynarodowych
W przypadku transakcji transgranicznych może dojść do sytuacji, w której dwa państwa inaczej oceniają zasady rozliczeń. Wtedy możliwe jest skorzystanie z procedury MAP (Mutual Agreement Procedure), przewidzianej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Jej celem jest uzgodnienie, jak rozdzielić podstawę opodatkowania pomiędzy kraje, aby uniknąć podwójnego opodatkowania podatnika.
Podsumowanie
Wzmożone kontrole w zakresie cen transferowych są faktem – podatnik może spotkać się zarówno z prostymi czynnościami sprawdzającymi, jak i z pełnym postępowaniem podatkowym zakończonym doszacowaniem dochodu. Jeszcze większe skupienie się na tym obszarze dla podatników musi oznaczać jeszcze większą staranność w przygotowywaniu dokumentacji cen transferowych aby stanowiła skuteczne narzędzie zabezpieczające i ograniczające ryzyko niekorzystnych ustaleń ze strony organów podatkowych.
