Z jakich zwolnień mogą korzystać podmioty powiązane?

W obliczu coraz bardziej złożonych regulacji dotyczących cen transferowych, polscy przedsiębiorcy poszukują sposobów na uproszczenie i usprawnienie swoich obowiązków oraz procesów. Jednym z rozwiązań może być korzystanie ze zwolnień oraz wyłączeń, które przewidział ustawodawca.

Weryfikacja czy podmiot ma możliwość skorzystania z przewidzianych zwolnień oraz wyłączeń z zakresu cen transferowych stanowi kolejny krok w weryfikacji obowiązków dokumentacyjnych. Katalog wyłączeń dostępnych dla podatników realizujących transakcje z podmiotami powiązanymi jest bardzo szeroki i obejmuje m.in. transakcje realizowane przez podmioty należące do podatkowej grupy kapitałowej, transakcje objęte uprzednim porozumieniem cenowym. Wszystkie dostępne wyłączenia znajdują się w art. 11n UPDOP.

Poniżej natomiast znajduje się podsumowanie z jakich zwolnień mogą korzystać podatnicy w zakresie transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi.

Tzw. zwolnienie krajowe

Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z tzw. zwolnienia krajowego

Możliwość skorzystania z tzw. zwolnienia krajowego dotyczy podmiotów, które mają siedzibę na terenie Polski i dokonują transakcji z krajowymi podmiotami powiązanymi. Ponadto, należy pamiętać,
iż możliwość skorzystania ze zwolnienia wystąpi w momencie spełnienia wszystkich poniżej wskazanych warunków przez obie strony transakcji:

• brak podmiotowego zwolnienia z CIT na podstawie art. 6 UPDOP,
• brak straty podatkowej w analizowanym roku,
• brak zwolnienia z CIT przewidzianego dla Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz Polskiej Strefy Inwestycji na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a UPDOP.

Co w praktyce oznacza możliwość skorzystania ze zwolnienia

Możliwość skorzystania przez podmioty z tzw. zwolnienia krajowego nie oznacza, iż obowiązki z zakresu cen transferowych dla tych podmiotów nie występują.

Korzystanie ze zwolnienia krajowego zwalnia podatników z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych oraz przeprowadzania szczegółowych analiz porównawczych w zakresie transakcji objętych zwolnieniem.

Należy jednak pamiętać, że zwolnienie krajowe nie eliminuje całkowicie obowiązków z zakresu cen transferowych. Podmioty korzystające ze zwolnienia zobowiązane są do złożenia informacji o cenach transferowych w formie deklaracji TPR. Deklarację należy złożyć w terminie do końca 11-go miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Wątpliwości w zakresie zwolnienia krajowego

Zwolnienie krajowe w zakresie cen transferowych, mimo swoich licznych zalet, wiąże się z pewnymi niejasnościami, szczególnie w odniesieniu do warunku straty podatkowej oraz korzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności strefowej.

• Poniesienie straty podatkowej

Zgodnie z obecną linią interpretacyjną organów podatkowych, w sytuacji podmiot realizuje transakcje z podmiotami powiązanymi i chce skorzystać ze zwolnienia w zakresie przygotowywanie dokumentacji cen transferowych w zakresie danej transakcji, tzw. zwolnienia krajowego, to stratę podatkową/zysk podatkowy należy definiować jako stratę/zysk ze źródła przychodów, do którego zalicza się daną transakcję. Interpretacje, które potwierdzają takie stanowisko organów podatkowych to m.in.:

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
  z 15 stycznia 2024 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.585.2023.2.RK/AP),
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
  z 19 listopada 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.417.2020.1.AK),
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
  z 17 listopada 2020 r. (sygn. 0111-KDIBI-2.4010.409.2020.1.AK),
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
  z 5 listopada 2020 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.249.2020.1.RK).

• Korzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności strefowej

Dodatkowo pojawiają się pytania dotyczące sytuacji, w których podmioty powiązane korzystają ze zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności strefowej.

Zgodnie z interpretacją Dyrektora KIS z dnia 19 listopada 2020 roku (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.414.2020.1.MS) tak długo jak podmiot nie wygeneruje dochodu, który podlegałby zwolnieniu
z art. 17 ust. 1 pkt 34a, spółka nie korzysta ze wskazanego zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 34a. Dopiero wygenerowanie dochodu z inwestycji objętej decyzją o wsparciu i skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego tj. wyłączenie tego dochodu z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34a UPDOP przez którąkolwiek ze stron transakcji, sprawia, iż warunek określony w art. 11n pkt 1 lit. b UPDOP nie jest spełniony.

Safe harbour dla transakcji o niskiej wartości dodanej oraz dla transakcji finansowych

Kolejnym zwolnieniem, z którego podatnicy mogą korzystać jest „safe harbour” – bezpieczna przystań. Mechanizm ten odnosi się do dwóch kategorii transakcji: transakcji o niskiej wartość dodanej oraz transakcji pożyczek.

Jeśli podmiot decyduje się na skorzystanie z tego zwolnienia to:

• organ podatkowy odstępuje od określenia dochodu (straty) podatnika w związku z uznaniem ceny w transakcji z podmiotem powiązanym za cenę rynkową,
• obowiązek dokumentacyjny jest ograniczony; podmiot zostaje zwolniony z przygotowania analizy porównawczej lub analizy zgodności oraz dokumentacji podatkowej, nawet jeśli wartość transakcji przekroczyła próg wskazany w ustawie. Podmiot zobowiązany jest jedynie do złożenia informacji o cenach transferowych (deklaracja TPR).

Usługi o niskiej wartości dodanej

Zgodnie z Wytycznymi OECD transakcje o niskiej wartości dodanej, świadczone w ramach grup kapitałowych charakteryzują się następującymi cechami:

• mają pomocniczy charakter,
• wspomagają główną działalność podmiotów z grupy,
• nie tworzą wysokiego ryzyka dla podmiotu świadczącego usługi,
• nie kreują znaczącej wartości dodanej dla usługodawcy.

Ponadto, w polskich przepisach doprecyzowano jakie warunki muszą być spełnione, aby zakwalifikować usługi do usług o niskiej wartości dodanej. Zgodnie z art. 11f ust. 2 UPDOP wartość tych usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych nie może przekraczać 2% wartości tych usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych. Dodatkowo, usługi te nie powinny być odsprzedawane przez usługobiorcę do podmiotów trzecich.

Jakie warunki muszą być spełnione, aby móc skorzystać z safe harbour

Organ podatkowy odstąpi od określania dochodu (straty) podatnika w zakresie wysokości narzutu na kosztach usług o niskiej wartości dodanej, jeśli zostaną spełnione warunki:

• narzut na kosztach został ustalony w oparciu o metodę koszt plus lub metodę marży transakcyjnej netto oraz wynosi nie więcej niż 5% kosztów w przypadku nabycia usług lub nie mniej niż 5% kosztów w sytuacji świadczenia usług,
• usługodawca nie jest podmiotem mającym siedzibę, miejsce zamieszkania lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
• usługobiorca posiada kalkulację, która obejmuje rodzaj i wysokość kosztów, sposób zastosowania oraz uzasadnienie wybranych kluczy alokacji, opis transakcji oraz opis pełnionych funkcji, zaangażowanych aktywów i ponoszonych ryzyk.

W przypadku zawierania transakcji pożyczek, organ podatkowy również może odstąpić od określania dochodu (straty) podatnika w zakresie wysokości oprocentowania pożyczki jeśli:

• oprocentowanie pożyczki ustalone jest na podstawie procentowej stopy bazowej oraz marży, określonych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w obwieszczeniu aktualnym na dzień zawarcia umowy pożyczki,
• nie są przewidziane inne opłaty niż odsetki związane z udzieleniem lub obsługą pożyczki,
• pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
• pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym siedzibę, miejsce zamieszkania lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
• łączny poziom zobowiązań lub należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek (kredytów) z podmiotami powiązanymi w trakcie roku obrotowego nie przekracza 20 mln zł, przy czym wartość limitu jest określana odrębnie dla finansowania udzielonego i otrzymanego, niezależnie od jego formy.

Transakcje refaktury

Kolejne dostępne dla podmiotów zwolnienie z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych dotyczy transakcji kontrolowanych w zakresie rozliczeń w ramach tzw. czystego refakturowania.

Jakie transakcje obejmuje zwolnienie?

Aby skorzystać ze zwolnienia, transakcja musi spełniać łącznie kilka warunków:

• Brak wartości dodanej: Transakcja nie może generować wartości dodanej. Oznacza to, że kwota refaktury musi być identyczna z kwotą pierwotnie zapłaconą przez podatnika.
• Brak marży/narzutu: Rozliczenie musi odbywać się bez uwzględniania marży lub narzutu zysku.
• Samodzielność transakcji: Zwolnieniem objęta jest jedynie samodzielna transakcja refakturowania. Wyklucza to sytuacje, w których refakturowanie jest częścią szerszej transakcji kontrolowanej. Przykładem wykluczonym jest refakturowanie kosztów mediów w ramach umowy najmu, dzierżawy, leasingu itp.
• Natychmiastowa płatność: Transakcja musi zostać rozliczona natychmiast po dokonaniu płatności na rzecz pierwotnego dostawcy.
• Lokalizacja podmiotu powiązanego: Podmiot powiązany, na rzecz którego następuje refakturowanie, nie może być podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym.

W przypadku refakturowania dotyczącego bardziej skomplikowanych przypadków, obejmującego wiele podmiotów, podatnik zobowiązany jest do sporządzenia kalkulacji zawierającej:

• Szczegółowy wykaz i wysokość kosztów uwzględnionych w refakturze.
• Sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy podziału kosztów pomiędzy wszystkie podmioty powiązane korzystające ze zwolnienia.
• Opis transakcji, uwzględniający analizę funkcji, ryzyk i zaangażowanych aktywów.

Korzyści korzystania ze zwolnień

Korzystanie ze zwolnień w zakresie cen transferowych niesie ze sobą szereg korzyści dla podmiotów, do których należy zaliczyć:

• Ograniczenie oraz uproszczenie obowiązków

Podmioty korzystające ze zwolnienia nie są zobowiązane do przygotowywania dokumentacji oraz analiz cen transferowych, co znacząco wpływa na uproszczenie oraz ograniczenie obowiązków. Ponadto, podmioty korzystające ze zwolnienia składają informację o cenach transferowych (deklarację TPR)
w formie uproszczonej dla transakcji objętych zwolnieniem, tzn. podmiot nie będzie zobowiązany do wskazywania wszystkich, bardzo szczegółowych informacji dotyczących transakcji objętych zwolnieniem, a jedynie do wypełnienia rodzaju transakcji oraz jej wartości.

• Oszczędność czasu oraz ograniczenie kosztów

Brak obowiązku sporządzania dokumentacji oraz analiz cen transferowych pozwala podmiotom zaoszczędzić czas i środki, które w innym przypadku musiałyby być przeznaczone na wypełnienie obowiązków z zakresu cen transferowych.

• Zmniejszenie ryzyka sporów z organami podatkowymi

Korzystanie ze zwolnienia może pomóc w uniknięciu potencjalnych konfliktów z organami podatkowymi dotyczących cen transferowych stosowanych w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Podmiot korzystający ze zwolnienia zobowiązany jest jedynie do złożenia uproszczonej deklaracji TPR, gdzie nie są wykazywane szczegółowe informacje na temat danej transakcji (w tym m.in. zastosowane ceny).

#ceny transferowe #zwolnienia #wyłączenia #zwolnienie krajowe #safe harbour