Zastosowanie analizy DEMPE w wycenie wartości niematerialnych i prawnych

Transakcje dotyczące wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) między podmiotami powiązanymi stanowią obszar szczególnie narażony na ryzyko podatkowe. Specyfika tych transakcji, często opartych na unikalnych i trudnych do wyceny aktywach, stawia przed podatnikami szereg wyzwań związanych
z ustaleniem rynkowego wynagrodzenia oraz odpowiednią dokumentacją.

Analiza DEMPE jako sposób wyceny WNiP

Analiza DEMPE (Development, Enhancement, Maintenance, Protection, Exploitation) stanowi kluczowe narzędzie w wycenie wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) w kontekście cen transferowych. Zgodnie z wytycznymi OECD, analiza ta umożliwia precyzyjne określenie, które podmioty w ramach grupy kapitałowej pełnią istotne funkcje związane z tworzeniem, ulepszaniem, utrzymaniem, ochroną oraz eksploatacją aktywów niematerialnych. Celem jest zapewnienie, że zyski są alokowane zgodnie z rzeczywistym wkładem każdego podmiotu, a nie jedynie na podstawie formalnej własności prawnej.

W praktyce, zastosowanie analizy DEMPE wymaga przeprowadzenia szczegółowej oceny funkcji pełnionych przez poszczególne jednostki w grupie. Na przykład, jeśli spółka zależna w Polsce odpowiada za rozwój i ulepszanie oprogramowania, podczas gdy spółka matka posiada formalne prawa własności intelektualnej, analiza DEMPE może wskazać, że znacząca część zysków powinna być przypisana spółce zależnej ze względu na jej kluczowy wkład w tworzenie wartości.

Należy jednak pamiętać, że samo posiadanie praw własności intelektualnej nie uprawnia automatycznie do całości dochodów z nich wynikających. Ważne jest, aby zidentyfikować, które podmioty faktycznie wykonują funkcje DEMPE oraz ponoszą związane z nimi ryzyka. Taka analiza pozwala na adekwatne przypisanie dochodów, co jest zgodne z zasadą arm's length i minimalizuje ryzyko zakwestionowania przez organy podatkowe.

Zarówno polskie, jak i zagraniczne organy podatkowe, coraz częściej koncentrują się na analizie DEMPE podczas oceny transakcji dotyczących wartości niematerialnych. Dlatego przedsiębiorstwa powinny dokładnie dokumentować role i wkład poszczególnych podmiotów w procesie tworzenia i zarządzania WNiP. Przygotowanie rzetelnej dokumentacji cen transferowych, uwzględniającej analizę DEMPE, jest kluczowe dla wykazania zgodności z przepisami i uniknięcia potencjalnych sporów z administracją podatkową.

Podsumowanie

Podsumowując, analiza DEMPE jest nieodzownym elementem w wycenie wartości niematerialnych
i prawnych w ramach grup kapitałowych. Umożliwia ona sprawiedliwą alokację zysków, odzwierciedlającą rzeczywisty wkład poszczególnych podmiotów, co jest kluczowe dla zgodności
z międzynarodowymi standardami cen transferowych i minimalizacji ryzyka podatkowego.