EUDR – Jak przeprowadzić ocenę ryzyka

Spis treści:

1. Wstęp
2. Krok 1: Zweryfikuj i dokonaj analizy zebranych dokumentów i informacji
3. Krok 2: Zastosuj odpowiednie kryteria oceny ryzyka
4. Krok 3: Dokonaj oceny ryzyka
5. Krok 4: Udokumentuj i aktualizuj ocenę ryzyka
6. Krok 5: Zapewnij zgodność oceny ryzyka
7. Krok 6: Pozyskuj certyfikaty i dokumenty od innych firm
8. Podsumowanie

Wstęp

Obowiązkiem firm, które będą zobligowane do stosowania regulacji EUDR jest m.in. przeprowadzenia oceny ryzyka. Firmy weryfikują i analizują wszystkie informacje i dokumenty zebrane od swoich kontrahentów/dostawców. Na podstawie tych informacji i dokumentów podmioty przeprowadzają ocenę ryzyka w celu ustalenia, czy istnieje ryzyko, że odnośne produkty przeznaczone do wprowadzenia do obrotu lub do wywozu są niezgodne z wymogami.

Firmy nie wprowadzają odnośnego produktu do obrotu ani go nie wywożą, chyba że taka ocena ryzyka wykaże, że nie istnieje żadne ryzyko lub istnieje jedynie znikome ryzyko, że odnośne produkty są niezgodne z regulacjami EUDR.

Zwolnione z konieczności przeprowadzania oceny ryzyka są firmy, które w ramach realizowanych łańcuchów dostaw obracają produktami pochodzącymi z krajów lub regionów tzw. „niskiego ryzyka”. W przypadku takich obszarów uznano, że istniejące środki i zarządzanie są wystarczające, aby zapewnić zgodność z normami wylesiania.

Szczegóły dotyczące kryteriów przeprowadzania oceny ryzyka zostały opisane w Art. 10 Rozporządzenia EUDR. Poniżej przedstawiam kroki, w jaki sposób dokonać oceny ryzyka na potrzeby EUDR.

Krok 1: Zweryfikuj i dokonaj analizy zebranych dokumentów i informacji

W pierwszym kroku firmy powinny dokładanie przeanalizować zebrane dane ich wiarygodność, kompletność, zgodność z treścią art.9 Rozporządzenia EUDR. Firmy powinny dokonać w szczególności analizy informacji o dostawcach, produktach oraz pozyskane certyfikaty.

Krok 2: Zastosuj odpowiednie kryteria oceny ryzyka

Kryteria oceny ryzyka zostały wskazane w art. 10 pkt 2 Rozporządzenia EUDR. Artykuł wskazuje na kryteria oceny ryzyka, które firmy muszą uwzględnić, niemniej jednak katalog jest otwarty i firmy mogą rozszerzać wskazane w Rozporządzeniu EUDR kryteria oceny ryzyka. Firmy dokonując oceny ryzyka powinny uwzględnić, w szczególności:

• przypisanie ryzyka do danego kraju produkcji lub jego części zgodnie z art. 29 Rozporządzenia EUDR;
• obecność lasów w kraju produkcji lub części tego kraju;
• obecność ludności rdzennej w kraju produkcji lub części tego kraju;
• konsultacje i współpraca w dobrej wierze z ludnością rdzenną w kraju produkcji lub części tego kraju;
• istnienie należycie uzasadnionych roszczeń ludności rdzennej opartych na obiektywnych i możliwych do zweryfikowania informacjach dotyczących użytkowania lub własności obszaru wykorzystywanego do produkcji odnośnego towaru;
• powszechność wylesiania lub degradacji lasów w kraju produkcji lub części tego kraju;
• źródło, wiarygodność, ważność i powiązania informacji, o których mowa w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia EUDR, z innymi dostępnymi dokumentami;
• zastrzeżenia dotyczące kraju produkcji i pochodzenia lub jego części, takie jak poziom korupcji, powszechność fałszowania dokumentów i danych, nieegzekwowanie prawa, naruszenia międzynarodowych praw człowieka, konflikt zbrojny lub obecność sankcji nałożonych przez Radę Bezpieczeństwa ONZ lub Radę Unii Europejskiej;
• złożoność danego łańcucha dostaw i etap przetwarzania odnośnych produktów, szczególnie trudności w połączeniu odnośnych produktów z działką, na której odnośne towary zostały wyprodukowane;
• ryzyko obchodzenia przepisów niniejszego rozporządzenia lub mieszania z odnośnymi produktami nieznanego pochodzenia lub produkowanymi na obszarach, na których występowały lub występują wylesianie lub degradacja lasów;
• wnioski ze spotkań grup ekspertów Komisji wspierających wdrażanie niniejszego rozporządzenia, publikowane w rejestrze grup ekspertów Komisji;
• uzasadnione zastrzeżenia przedłożone na podstawie art. 31 Rozporządzenia EUDR oraz informacje na temat historii nieprzestrzegania niniejszego rozporządzenia przez podmioty lub podmioty handlowe w danym łańcuchu dostaw;
• wszelkie informacje, które wskazywałyby na ryzyko, że odnośne produkty są niezgodne z wymogami;
• informacje uzupełniające dotyczące zgodności z niniejszym rozporządzeniem, które mogą obejmować informacje dostarczone w ramach certyfikacji lub innych systemów zweryfikowanych przez osoby trzecie, w tym dobrowolnych systemów uznanych przez Komisję na podstawie art. 30 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego (UE) 2018/2001 (21), o ile informacje te spełniają wymogi określone w art. 9 Rozporządzenia EUDR
  
  

Krok 3: Dokonaj oceny ryzyka

Na podstawie przedstawionych kryteriów oceny ryzyka, firma powinna ocenić czy względem danego towaru/produktu istnieje jakiekolwiek ryzyko, że są one niezgodne z wymogami Rozporządzenia EUDR, a ich wprowadzenia do obrotu lub wywóz z terytorium UE może naruszać tę regulację.

Krok 4: Udokumentuj i aktualizuj ocenę ryzyka

Firma dokonująca oceny ryzyka powinna posiadać dokumentację potwierdzającą cały proces oceny ryzyka, w jaki sposób zostały zbadane poszczególne kryteria i jakie wnioski wyciągnięto z tego badania. Dodatkowo zaleca się aby przeprowadzona ocena ryzyka była aktualizowana raz w roku lub częściej, jeżeli zajdą istotne zmiany w produkcji wprowadzanych/wywożonych towarów/produktów lub w istniejącym łańcuchu dostaw.

Krok 5: Zapewnij zgodność oceny ryzyka

Firmy powinny zapewnić aby dokumentacja oceny ryzyka zawierała informacje o tym, w jaki sposób zgromadzone i analizowane informacje odpowiadają kryteriom oceny ryzyka, w jaki sposób ustalono stopnie ryzyka oraz jakie działania podjęto w celu złagodzenia zidentyfikowanych ryzyk.

Krok 6: Pozyskuj certyfikaty i dokumenty od innych firm

Firmy oceniając poszczególne kryteria mogą korzystać z certyfikatów i dokumentów pozyskanych od dostawców i innych firm w łańcuch dostaw. Ważne aby pamiętać o tym, żeby zbadać wiarygodność i rzetelność danych przedstawionych przez strony trzecie.

Podsumowanie

W celu prawidłowego przeprowadzenia oceny ryzyka na potrzeby EUDR, firmy muszą pozyskać i przeanalizować szereg informacji. Ważne jest zatem aby wprowadzić systematyczne działania w celu przeprowadzenia oceny ryzyka, które będą spójne dla wszystkich produktów/towarów i całego łańcucha dostaw. Ułatwieniem procesu oceny ryzyka może być współpraca zarówno z innymi firmami, jak również wykorzystywanie odpowiednich technologii, prawidłowe przeszkolenie pracowników zaangażowanych w procesy oraz korzystanie ze wsparcia firm zewnętrznych, które ułożą procesy komunikacji i prawidłowej oceny ryzyka.