Fundacja rodzinna – beneficjenci i świadczenia
Fundacja rodzinna to szczególny rodzaj formy prowadzenia biznesu i konsolidacji majątku. Jest osobą prawną, a więc odrębnym od jej założyciela – fundatora podmiotem praw i obowiązków, która dodatkowo nie posiada elementu właścicielskiego, tj. wspólników. Fundacja ta działa bowiem w interesie i na rzecz jej beneficjentów, tj. osób, które czerpią bezpośrednio lub pośrednio korzyści z działania fundacji.
Fundacja rodzinna musi mieć więc beneficjentów, a co najmniej jedną taką osobę. Beneficjentami fundacji rodzinnej mogą być wyłącznie osoby fizyczne oraz – ewentualnie – organizacje pożytku publicznego. Beneficjentami nie mogą być natomiast spółki handlowe, spółdzielnie, inne fundacje, fundusze kapitałowe i inne podmioty zbiorowe. Takie rozwiązanie ma zapobiec ryzyku „rozwodnienia” biznesu w wielu rękach niepowiązanych bezpośrednio z fundatorem oraz finalnej utraty biznesu lub majątku na rzecz np. zagranicznych koncernów. Utrzymanie biznesu i majątku w rękach rodziny lub osób bliskich i zaufanych wobec fundatora legło u jednej z podstaw wprowadzenia w Polsce fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna musi mieć co najmniej jednego beneficjenta. Tą osobą może być sam fundator, który może „prowadzić” fundację rodzinną samodzielnie i jednoosobowo. Mogą to tez być – co jest szczególnie preferowane na gruncie podatków – osoby najbliższe wobec fundatora, tj. osoby z tzw. „zerowej” grupy podatkowej. O korzyściach płynących z takiej konstrukcji opowiem jeszcze w dalszej części. Natomiast fundacja w ogóle nie mogłaby być założona, jeśli nie wskazano by na start co najmniej jednego beneficjanta.
Dodatkowym wymogiem jest, by co najmniej jeden beneficjent fundacji rodzinnej posiadał uprawnienie do udziału w zgromadzeniu beneficjentów – organie fundacji o charakterze strategicznym. Ten organ można by porównać do zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy w spółkach kapitałowych. Innymi słowy, fundacja musi mieć obsadzony ten organ co najmniej jedną osobą już od samego początku jej istnienia.
A jakie korzyści czerpią beneficjenci fundacji rodzinnej? Po pierwsze, majątek i biznes wniesiony do niej przez fundatora jest skonsolidowany w jednym miejscu i zabezpieczony. To pozwala na jego dalszy rozwój i pomnażanie jego aktywów. Po drugie, fundacja rodzinna korzysta z bardzo preferencyjnych rozwiązań podatkowych, tj. w ogóle nie płaci podatku CIT od generowanych przychodów (dla kontrastu w spółkach oraz przy np. działalności rentierskiej płaci się podatki „od każdej zarobionej złotówki”). Fundacja nie płaci również podatku od dochodów kapitałowych (tzw. podatku Belki). Fundacja rodzinna płaci jedynie wtedy, gdy spełnia świadczenia na rzecz beneficjantów – jest to CIT i to jedynie wysokości 15% wartości świadczenia.
Po drugie – i najważniejsze – beneficjenci mogą otrzymywać bezpośrednio lub pośrednio od fundacji świadczenia. Świadczenia te mogą przybrać formę zwykłych wypłat pieniężnych, bądź to w formule miesięcznego „wynagrodzenia” lub „emerytury”, bądź niejako w formie corocznej dywidendy, bądź też innych wypłat dokonywanych ad hoc. Świadczenia nie muszą być jednak wyłącznie w pieniądzu – mogą to być świadczenia w naturze, np. udostępnienie do używania nieruchomości, ruchomości, ponoszenia przez fundację kosztów edukacji, leczenia, itp. W przypadku otrzymania przez beneficjentów takich świadczeń, ci, którzy należą do „zerowej grupy podatkowej” nie zapłacą ani grosza podatku PIT! Zupełnie inaczej niż w spółkach kapitałowych.
Rodzaj tych świadczeń na rzecz beneficjantów i ich wymiar zależy zasadniczo od woli i decyzji fundatora (ale nie wyłącznie). To w zasadzie na samym początku istnienia fundacji fundator nadaje charakter jej strukturze i działaniu i to on wtedy decyduje, kto i jaki świadczenia ma otrzymywać. Niemniej, w dalszym toku działania fundacji, takie decyzje należeć z reguły będą do samych beneficjentów – w ramach zgromadzenia beneficjentów fundacji rodzinnej. Oznacz to, że nawet po odejściu fundatora, świadczenia na rzecz beneficjentów mogą być ustalane i modyfikowane przez samych zainteresowanych, oczywiście, o ile fundator w statucie taką możliwość przewidział.
#fundacjarodzinna #sukcesja #bezpieczeństwo #beneficjent #fundator #ltcalegal #podatki
