Kiedy podmioty powiązane nie sporządzają analiz porównawczych?

Analiza porównawcza stanowi jeden z kluczowych elementów dokumentacji cen transferowych, wymaganej od podmiotów powiązanych w świetle polskich przepisów z zakresu cen transferowych. Mimo to, w pewnych sytuacjach jej sporządzenie nie jest obligatoryjne.

W poprzedniej publikacji z zakresu dostępnych zwolnień dla podmiotów powiązanych, szeroko zostały omówione zwolnienia, które umożliwiają podatnikom odstąpienie od przygotowywania dokumentacji cen transferowych  po spełnieniu odpowiednich warunków.

Natomiast w niniejszym artykule zostaną przedstawione zwolnienia, dzięki którym podmioty mogą nie sporządzać analiz porównawczych.

Spis treści:

1. Zwolnienie dla podmiotów posiadających status mikro lub małego przedsiębiorcy
2. Warunki jakie należy spełnić, aby móc skorzystać ze zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorstw.
3. Wątpliwości w zakresie zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorstw.
4. Zwolnienie dla transakcji „rajowych”.
5. Podsumowanie

Zwolnienie dla podmiotów posiadających status mikro lub małego przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 11q ust. 3a ustawy CIT, w przypadku transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikro lub małym przedsiębiorcą lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.

Warunki jakie należy spełnić, aby móc skorzystać ze zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorstw

Z przygotowania analizy porównawczej lub analizy zgodności mogą skorzystać mikro lub mali przedsiębiorcy, którzy posiadają ten status w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Są to podmioty które spełniają następujące warunki:

• mikro przedsiębiorca:
• średniorocznie zatrudnienie poniżej 10 pracowników;
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 2 milionów euro;
• mały przedsiębiorca:
• średniorocznie zatrudnienie poniżej 50 pracowników;
• roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sumy aktywów bilansu nieprzekraczające równowartości w złotych 10 milionów euro.
  
  

Wątpliwości w zakresie zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorstw

W zakresie omawianego zwolnienia pojawiały się wątpliwości, za który rok podatkowy podmiot powinien posiadać status mikro lub małego przedsiębiorcy, aby móc z niego skorzystać.

Ustawa Prawo Przedsiębiorców wskazuje, że aby uzyskać status mikro lub małego przedsiębiorcy, muszą być spełnione łącznie ww. warunki w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych.

Natomiast zgodnie z Ustawą o CIT (art. 11q ust. 3b) prawo do zwolnienia przysługuje przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone w ustawie Prawo Przedsiębiorców.

W tym przypadku, zgodnie z zasadą, z którą prawo o większym stopniu szczegółowości należy stosować przed prawem ogólniejszym, zastosowanie powinna mieć norma z ustawy CIT. Oznacza to, że aby uzyskać zwolnienie, wystarczy spełnić warunki określone w ustawie Prawo Przedsiębiorców tylko
w ostatnim roku podatkowym.

Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. w interpretacji indywidualnej (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.556.2022.1.JKU), gdzie wskazano, iż „analizując, czy Wnioskodawca jest zobowiązany do sporządzania analizy porównawczej za rok 2021 należy brać pod uwagę status przedsiębiorcy w roku 2020”.

Potwierdza to również opublikowany informator „TPR Informacja o cenach transferowych – pytania i odpowiedzi, wydanie czwarte, grudzień 2023, MF”, wskazując w Pytaniu nr 65 iż, „Dla Informacji TPR składanej za rok 2022, status mikro przedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy musi być spełniony
w 2021 roku.”

Ponadto, literalne brzmienie art. 11q ust. 3a pkt 1 Ustawy o CIT, wskazuje że sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych bez analizy porównawczej lub analizy zgodności, możliwe jest
w przypadku, gdy tylko podmiot obowiązany do jej sporządzenia posiada status mikro przedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy. Zatem, nie jest konieczne by obie strony transakcji posiadały status mikro lub małego przedsiębiorcy.

Również wątpliwości w tym zakresie rozwiewa ww. Informator TPR, gdzie w pytaniu nr 66 znajduje się potwierdzenie, iż dla zastosowania zwolnienia status mikro lub małego przedsiębiorcy powinien posiadać podmiot, którego dotyczy Informacja TPR. Kontrahent także może posiadać ten status, ale nie jest to obligatoryjne.

Zwolnienie dla transakcji „rajowych”

Dla transakcji realizowanych z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe) występuje obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, jeśli wartość transakcji przekracza 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych oraz 0,5 mln PLN dla pozostałych transakcji.

W przypadku transakcji innych niż transakcje kontrolowane (tzw. transakcje rajowe) dopuszcza się, aby lokalna dokumentacja cen transferowych nie zawierała analizy porównawczej lub analizy zgodności. Zwolnienie to dotyczy jedynie transakcji innych niż kontrolowane, o których mowa w art. 11o ust. 1 i 1a ustawy o CIT.

Podsumowanie

W świetle obowiązujących regulacji podatkowych, kluczowe znaczenie ma realizowanie transakcji na zasadach rynkowych, tj. warunkach jakie ustaliliby między sobą niezależne podmioty
na rynku.

Należy pamiętać, iż w przypadku transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi, gdzie warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań, a także w transakcjach z podmiotami rajowymi, podatnicy zobowiązani są do stosowania cen rynkowych, nawet w przypadku braku obowiązku sporządzania analizy cen transferowych.

Organy podatkowe mają prawo żądać udowodnienia, że ceny w ww. transakcjach odzwierciedlają warunki rynkowe.