Ulga na kulturę
Od 2022 roku w polskim systemie podatkowym funkcjonuje zestaw ulg mających na celu wsparcie społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Są one skierowane do podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), którzy ponoszą określone w przepisach wydatki na działalność sportową, kulturalną lub wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę. Przedmiotem artykułu jest ulga na kulturę.
Podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych może odliczyć od podstawy opodatkowania kwotę stanowiącą 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność kulturalną, czyli działalności polegającej na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.
Ulga na kulturę dotyczy wyłącznie określonych podmiotów. Mogą z niej korzystać instytucje kultury wpisane do właściwego rejestru, uczelnie artystyczne oraz publiczne szkoły artystyczne. W praktyce oznacza to, że kwalifikowane wydatki mogą dotyczyć działalności takich podmiotów jak teatry, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, galerie sztuki czy ogniska artystyczne zarządzane przez jednostki publiczne.
Wydatkami kwalifikującymi się do ulgi na kulturę mogą być m.in. finansowanie zakupu zbiorów literackich, organizacja wystaw, koncertów czy produkcji filmowych. Dodatkowo, ulga obejmuje wsparcie dla uczelni artystycznych, w tym sponsorowanie wystaw dyplomowych, koncertów czy happeningów.
Warto zwrócić uwagę, że przedsiębiorcy finansujący prywatne inicjatywy kulturalne – na przykład organizowane przez fundacje czy stowarzyszenia – nie mogą skorzystać z ulgi na kulturę. Możliwe jednak jest realizowanie działań kulturalnych w ramach współpracy z publicznymi instytucjami kultury, co pozwala na pośrednie korzystanie ze wsparcia w ramach ulgi.
Wysokość faktycznej korzyści podatkowej zależy od formy opodatkowania oraz statusu podatnika. Przykładowo, podatnik CIT stosujący stawkę 19% oraz podatnik PIT opodatkowany liniowo według stawki 19% mogą obniżyć swoje zobowiązanie podatkowe o 285 zł na każde 1 000 zł wydatków spełniających warunki ulgi – 190 zł jako koszt uzyskania przychodów oraz 95 zł w ramach ulgi podatkowej.
Kolejnym warunkiem skorzystania z ulgi jest uznanie wydatku za koszt uzyskania przychodu. Oznacza to konieczność wykazania, że poniesiony wydatek pozostaje w związku, choćby pośrednim, z osiąganym przychodem. Organy skarbowe od wielu lat przychylnie odnoszą się do wydatków związanych z CSR, jednak w praktyce korzystne jest, aby działania w tym zakresie wynikały z przyjętej strategii przedsiębiorstwa oraz dokumentacji uzasadniającej możliwość zaliczenia ich do kosztów podatkowych W przypadku sponsoringu istotnym elementem jest zawarcie odpowiedniej umowy pomiędzy sponsorem a sponsorowanym.
Warto również pamiętać, że co do zasady darowizny oraz koszty reprezentacji nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu. Z tego względu kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy sponsoringiem właściwym a niewłaściwym. W ramach sponsoringu właściwego podmiot ponoszący wydatek otrzymuje świadczenie wzajemne, natomiast sponsoring niewłaściwy nie przewiduje ekwiwalentu dla sponsora, co zbliża go do darowizny. Wydatki na sponsoring niewłaściwy mogą nie spełniać przesłanek kosztów uzyskania przychodów, co może skutkować ryzykiem zakwestionowania ich przez organy podatkowe. Na przykład finansowanie wystawy artystycznej połączonej z bankietem dla kontrahentów sponsora, w którym znaczna część środków przeznaczona jest na obsługę gości VIP, może budzić wątpliwości co do ich kwalifikacji podatkowej. Mimo że tego rodzaju wydatki mogą formalnie spełniać warunki ulgi CSR, konieczne jest wykazanie, że stanowią one również koszty uzyskania przychodów.
