Ulga termomodernizacyjna – jak działa i kiedy można ją stosować
Ulga termomodernizacyjna jest jedną z najistotniejszych pod względem budżetowym ulg podatkowych dla osób fizycznych. W rozliczeniu za 2024 skorzystało z niej ponad 300 tys. podatników, a kwota odliczeń to ok. 6 mld złotych. Ulga termomodernizacyjna przysługuje właścicielom domów jednorodzinnych z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.
Z ulgi mogą skorzystać wyłączenie osoby fizyczne, niezależnie od tego z jakich źródeł uzyskują przychody. Odliczenie przysługuje podatnikom rozliczającym się na zasadach ogólnych, stawką liniową 19%, czy też ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Odliczeniu nie podlegają jednak te wydatki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Z tej przyczyny, większość korzystających z ulgi termomodernizacyjnej, to pracownicy, zleceniobiorcy, czy też emeryci.
Nie ma znaczenia, czy osoba korzystająca z ulgi zamieszkuje w danym domu jednorodzinnym – dom może być wynajęty, może w nim mieszkać rodzina. Ulga nie przysługuje, jeśli ktoś nie jest właścicielem domu – np. mieszka u rodziny, wynajmuje dom, czy też jest właścicielem jedynie lokalu mieszkalnego. Dom jednorodzinny to także bliźniaki i szeregówki. W przypadku współwłasności, nie ma znaczenia w jakiej części przysługuje danej osobie prawo własności. Dla przykładu, jeśli syn otrzyma w darowiźnie 1/100 domu, nabędzie uprawnienie do rozliczenia ulgi termomodernizacyjnej.
W ramach ulgi można rozliczyć jedynie wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, czyli w szczególności takie przedsięwzięcie w wyniku którego zmniejsza się energochłonność budynku lub zmienia się źródła energii na bardziej ekologiczne. Co jednak istotne z perspektywy rozliczania ulgi termomodernizacyjnej, nie jest wymagane przeprowadzenie audytu energetycznego przed czy po inwestycji. W praktyce więc rezultat nie powinien być weryfikowany przez administrację skarbową. Wymagane jest jedynie, by zakończyć przedsięwzięcie termomodernizacyjne w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek dotyczący tego przedsięwzięcia.
Nie każdy wydatek na przedsięwzięcie termomodernizacyjne będzie jednak wydatkiem, który można rozliczyć w ramach ulgi. Obowiązuje rozporządzenie, w którym określona została lista kwalifikowanych wydatków – tylko wydatki wymienione w rozporządzeniu mogą zostać rozliczone w ramach ulgi. Wydatkiem kwalifikowanym mogą być wydatki na określone materiały budowlane i urządzenia, a także usługi związane z przedsięwzięciem termomodernizacyjnym. Dla przykładu, na liście wydatków kwalifikowanych znajdują się wydatki na materiały budowlane wykorzystywane do dociepleń, różne instalacje grzewcze, fotowoltaikę, magazyny energii, okna i drzwi, wentylacje, a także wydatki na usługi związane z ich montażem. Wydatki spoza listy, takie jak zakup i montaż klimatyzatora z funkcją grzania, czy zakup i montaż pieca gazowego, nie uprawniają do skorzystania z ulgi, chociaż mogą spełniać definicję przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.
Warto zaznaczyć, że lista ta zmienia się w czasie. Od 2025 r. z listy usunięto wydatki na kotły gazowe i olejowe i ich montaż. Ze względu jednak na usunięcie ich z listy zbyt późno, bez zachowania konstytucyjnego vacatio legis, także zakup kotłów gazowych i olejowych w 2025 r. ma szanse na rozliczenie w ramach ulgi termomodernizacyjnej.
Wysokość wydatków termomodernizacyjnych ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeśli więc chcemy skorzystać z ulgi, trzeba uważać u kogo kupujemy materiały lub usługi. Zakupy „na czarno”, czy od osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej i sprzedającej materiał na aukcji internetowej, albo od podatnika zwolnionego z VAT, nie pozwolą na rozliczenie ulgi termomodernizacyjnej.
W ramach ulgi termomodernizacyjnej można rozliczyć maksymalnie 53 000 złotych, bez względu na to ile mamy domów, czy ile inwestycji realizujemy. Jeśli więc limit zostanie wykorzystany, nie będzie można już więcej skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, nawet jeśli w kolejnych latach poniesione zostaną kolejne wydatki. Najwięcej na uldze skorzystają osoby, które wpadają w drugi próg podatkowy (stawką 32%).
Co ważne, wydatki rozliczane w ramach ulgi muszą obciążać podatnika. Jeśli wydatki zostaną sfinansowane z jakiegoś programu – np. „Czyste Powietrze” czy „Mój Prąd”, ulga podatkowa w tym zakresie nie przysługuje. Nie ma jednak przeszkód, by wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne sfinansować pożyczką czy kredytem.
