Zastosowanie procedury zawieszonego poboru akcyzy dla zwolnionego z akcyzy alkoholu etylowego – zgodne z unijnymi regulacjami

Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE) uznał w wyroku z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie C-166/21, że nasz kraj nie narusza unijnej dyrektywy 92/83 w zakresie w jakim Polska odmawia prawa do zwolnienia z akcyzy alkoholu etylowego używanego do produkcji lekarstw podatnikowi (w sprawie wskazywano na importera), który nie wybierze procedury zawieszenia poboru podatku. Mowa o przepisach art. 32 ust. 1, 2, 3 i 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Komisja Europejska zaskarżając polskie przepisy ustawy akcyzowej wskazywała naruszenie zasady proporcjonalności poprzez to, że krajowe rozwiązania stanowią rozwiązania  stanowią bardziej dotkliwe rozwiązania i o wiele kosztowniejsze dla podatników akcyzy niż system zwrotów podatku akcyzowego (podatnik najpierw musiałby zapłacić podatek akcyzowy, który następnie podlegałby zwrotowi przy spełnieniu warunków związanych z przeznaczeniem takiego alkoholu). Polska podnosiła argumenty przed TSUE, że przepisy dyrektywy 92/83 nie uzależniają możliwości skorzystania ze zwolnienia od zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, ale też tego nie zabrania. Z kolei procedura zawieszonego poboru akcyzy jest konieczna, żeby zapobiegać częstym naruszeniom przepisów, uchylaniu się od nich i nieprawidłowościom dotyczącym podatku akcyzowego od alkoholu. Dodatkowo MF przedstawiło szacunki w zakresie nieigielnego obrotu alkoholem etylowym. Natomiast uczestniczący w postepowaniu rząd Czech, podniósł, że mechanizm zwrotu podatku akcyzowego może również obejmować znaczne koszty – przewyższające te wynikające z systemu zawieszonej akcyzy .TSUE oddalając skargę Komisji, przypomniał, że zgodnie z dyrektywą państwa członkowskie mogą wprowadzić swoje warunki w celu zapewnienia prawidłowego i uczciwego stosowania zwolnień z podatku oraz zapobiegania uchylaniu się od przepisów, ich omijaniu lub naruszaniu. Jak również wskazał, że dyrektywa 92/83 zezwala, ale nie zobowiązuje państw członkowskich do stosowania tych zwolnień w drodze zwrotu – odnosząc się tym samym do twierdzenia Komisji, że Polska powinna umożliwić skorzystanie (równolegle) z procedury zwrotu zapłaconej akcyzy. TSUE ponadto nie zgodził się też z Komisją, jakoby zawieszenie poboru akcyzy było bardziej dotkliwe (kosztowne) dla podmiotów gospodarczych niż procedura zwrotu akcyzy, w tym miejscu odwołał się do argumentacji rządu czeskiego, że przeciwieństwie bowiem do procedury zawieszenia poboru akcyzy mechanizm ten zobowiązuje importera w pierwszej kolejności do zapłaty podatku akcyzowego, zanim w drugiej kolejności zostanie on ewentualnie zwrócony. Wpływając tym samym negatywnie na płynność finansową takich podmiotów. Powyższy wyrok wpisuje się raczej w negatywną linię orzeczniczą dla podatników akcyzowych. Szkoda, że Komisja nie pokusiła się o przedstawienie dokładniejszych danych ekonomicznych przemawiających na korzyść metody zwrotu podatku akcyzowego w porównaniu do systemu zwieszonej akcyzy. Niestety system zawieszonej akcyzy wiąże się nieraz z bardzo wysokimi kosztami (wdrożenie i funkcjonowanie) przez co wykluczają niektóre podmioty, uniemożliwiając im konkurencję z innymi uczestnikami rynku już na samym początku działalności – co niestety nie skłoniło TSUE do głębszych refleksji w  tym zakresie.