Niekorzystna zmiana stanowiska organów podatkowych - darowizna pieniędzy przelewem wyłącznie na konto bankowe obdarowanego

Darowizna środków pieniężnych, pomiędzy członkami rodziny, przekazanych na konto bankowe inne niż obdarowanego nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, takie stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji DKIS z dnia 28 października 2022 r. nr 0111-KDIB2-3.4015.140.2022.1.AD. Opisane we wniosku zdarzenie dotyczyło mężczyzny, który został obdarowany przez rodziców środkami pieniężnymi na zakup mieszkania. Na okoliczność tą została sporządzona umowa darowizny, w której zastrzeżono, że do czasu nabycia mieszkania (sporządzenia aktu notarialnego) środki pieniężne pozostaną na rachunku bankowym matki. Następnie zostaną przekazane na konto sprzedającego. DKIS odmówił prawa do zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Osobie otrzymującej darowiznę od rodziny przysługuje zwolnienie, pod warunkiem, że spełni ona warunki określone w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Musi należeć do zerowej grupy podatkowej, w której znajdują się małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, pasierbica, ojczym i macocha. A pieniądze muszą zostać przekazane w ściśle określony sposób, tj. na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo przekazem pocztowym (art. 4a ust. 1 pkt 2). Ponadto o fakcie tym należy poinformować naczelnika urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy (zgłoszenie na formularzu SD-Z2). W opisanej we wniosku sprawie darowizna została wpłacona na konto osoby sprzedającej, a nie na rachunek bankowy obdarowanego, dlatego zdaniem DKIS nie może mieć w przedmiotowej sprawie zastosowanie zwolnienie a należy zastosować zasady ogólne. Przedstawione w interpretacji stanowisko jest odmienne od stanowiska zawartego w interpretacji ogólnej Ministerstwa Finansów z dnia 15 lutego 2012 r. nr PL/LM/834/10/BNJ/12/4 - w konsekwencji przyjętej interpretacji przepisu art. 4a pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy. Niestety wydaje się, że jest to zmiana linii orzeczniczej, gdyż w kolejnej interpretacji z dnia 15 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.121.2022.1.DR również uznał, iż nie spełnia przesłanek zastosowania zwolnienia darowizna środków pieniężnych przekazanych córce na zakup samochodu, ale bezpośrednio na rachunek bankowy dealera samochodowego. W obydwu wskazanych interpretacjach DIKS uznał, iż zastosowanie będą miały zasady ogólne określone dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej. W interpretacji z dnia 15 listopada 2022 r. DIKS wskazał jednak, że zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określny we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Zapis ten pozostawia nadzieję, że nie będą kwestionowane środki pieniężne przekazywane bezpośrednio na rachunki bankowe deweloperów w związku z zakupem mieszkania, które finansowane będą darowiznami od rodziny - deweloperzy zazwyczaj prowadzą odrębne rachunki dla swoich klientów. DKIS zmienił swoje stanowisko w przedmiocie darowizn pomimo, iż nie zmieniły się przepisy. W mojej ocenie, w sytuacji zakupu mieszkania czy samochodu przelew środków pieniężnych bezpośrednio na konto dewelopera czy dealera jest zabiegiem technicznym. Nie budzi wątpliwości kto jest nabywcą mieszkania, więc przelew środków pieniężnych z konta darczyńcy wydaje się nie mieć znaczenia, w sytuacji udokumentowania darowizny. W mojej ocenie, jeśli nabywca mieszkania dokumentuje, iż korzysta ze środków pieniężnych darowanych mu przez rodziców, i spełnia wszystkie wymogi zwolnienia stawiane przez ustawę o podatku od spadków i darowizn to zabieg techniczny w postaci przelewu: darczyńca – obdarowany – sprzedający lub darczyńca – sprzedający nie powinien mieć niekorzystnego wpływu na to zdarzenie. Niewątpliwie dochodzi tu do świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Problem ten był już poddany analizie Ministerstwa Finansów i rozstrzygnięty w interpretacji ogólnej. A jednak odmienne, zaostrzone stanowisko przyjmuje teraz DKIS w interpretacjach. Interpretacja DKIS z dnia 28 października 2022 r. nr 0111-KDIB2-3.4015.140.2022.1.AD https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/515470 Interpretacja DKIS z dnia 15 listopada 2022 r. nr 0111-KDIB2-2.4015.121.2022.1.DR https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/517616