Środki trwałe nabyte przed zmianą przepisów można amortyzować na starych zasadach!
Ochrona interesów w toku – schizofrenia MF.
Zmiana przepisów nie powinna negatywnie wpływać na prawo do amortyzacji środków trwałych, które zostały nabyte wcześniej. Mamy przecież ochronę interesów w toku! Trudno polemizować z najnowszym stanowiskiem, wyrażonym w odpowiedzi ministra finansów na interpelację poselską 14 lutego 2025 roku, nr 6503.
Czy taka teza zawsze znajduje zastosowanie?
Minister Finansów potwierdza ochronę interesów w toku
Najnowsza odpowiedź na interpelację poselską dotyczy regulacji art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy PIT, który wyłącza z kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych w drodze darowizny (z wyjątkiem sytuacji, gdy darowizna nie korzystała ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn).
Regulacja obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Pytanie dotyczyło tego, czy środki trwałe nabyte przed tą datą mogą być amortyzowane na starych zasadach?
Minister potwierdził, że ochrona interesów w toku obowiązuje w naszym kraju!
Jak czytamy w odpowiedzi na interpelację:
„Z uwagi na konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych, nowe rozwiązania nie znajdują zastosowania do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przyjętych do używania przed dniem 1 stycznia 2018 r. Składniki majątku przyjęte do używania przed tą datą podlegają amortyzacji na dotychczasowych zasadach, tj. obowiązujących przed 1 stycznia 2018 r. W konsekwencji, składniki takie mogą być amortyzowane, a wartość odpisów amortyzacyjnych od tych składników może być uznawana za koszt uzyskania przychodów. Pozbawienie podatników prawa do zaliczania odpisów amortyzacyjnych od takich składników do kosztów uzyskania przychodów naruszałoby konstytucyjną zasadę ochrony interesów w toku. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2024 r., sygn. akt P 11/24. Organy podatkowe nie powinny zatem mieć już trudności ze stosowaniem przepisów będących przedmiotem interpelacji.”
Czy to zawsze działa?
Trudno nie zgodzić się z tezą odpowiedzi na interpelację. Wszyscy przecież chcemy żyć w kraju w którym ustawodawca i urzędy szanują zasadę ochrony interesów w toku.
Niestety, nie zawsze ta zasada działa. Najbardziej jaskrawym przykładem jej naruszenia jest wprowadzony od 1 stycznia 2022 r. zakaz amortyzacji budynków / lokali mieszkalnych.
Przypomnę, od 1 stycznia 2023 r. podatnicy CIT i PIT nie mają możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych w postaci budynków i lokali mieszkalnych (art. 22c pkt 2 ustawy o PIT, art. 16c pkt 2 ustawy o CIT), nawet tych które zostały nabyte wiele lat wcześniej!
Takie stanowisko potwierdzają interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np.: z dnia 4 stycznia 2024 r. 0111-KDIB1-1.4010.644.2023.1.SH.
Mamy co prawda jeno korzystne orzeczenie w tym zakresie (nieprawomocne), wydane przez WSA w Łodzi) z 27 czerwca 2023 r. sygn. akt I SA/Łd 258/23). Sąd wskazał, że przepis umożliwiający amortyzację budynków i lokali nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 r. – do 31 grudnia 2022 r. – jest niezgodny z wynikającą z art. 2 Konstytucji RP zasadą ochrony praw nabytych i interesów w toku. Niestety, w wyroku z 13 lipca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 119/23), stwierdził, że roczne vacatio legis było wystarczające dla podatników na przygotowanie się do nadchodzącej zmiany i w związku z tym podatnicy nie mają możliwości powoływania się na ochronę praw nabytych.
Czy jest sens walczyć o swoje prawa?
Jak widać, musimy jeszcze poczekać na ostateczne rozstrzygnięcie, czy podatnikom przysługuje ochrona interesów w toku. Martwi niekonsekwencja MF, które z jednej strony dba o prawa podatnika (patrz odpowiedź na interpelację), a z drugiej strony nie respektuje tego prawa w zakresie amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych.
Jeszcze bardziej smuci postawa NSA, jednak zachęcam do walki. Wierzę, że ostatecznie uda się wygrać ten spór.
