Zagraniczna spółka nie zawsze będzie zagraniczną jednostką kontrolowaną

W ostatnim artykule o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (27.05.25), wyszczególnione zostały przypadki, w których zagraniczna spółka staje się CFC, wyłącznie ze względu na miejsce siedziby. W ramach przypomnienia - mowa o art. 24a ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o CIT (art. 30f ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o PIT), w których pojawia się odniesienie do wykazu krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową oraz listy krajów i terytoriów wskazanych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych. Ponadto, jeżeli zagraniczna jednostka zlokalizowana jest na terytorium państwa innego niż raj podatkowy, z którym nie istnieje podstawa do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych – warunek kontroli również zostanie spełniony. Co jednak z pozostałymi przesłankami? Czy istnieje jakikolwiek sposób aby „ominąć” podatek od zagranicznych jednostek kontrolowanych?

Pozostałe przesłanki do uznania zagranicznej spółki za CFC wskazane zostały w art. 24a ust. 3 pkt 3 – 5 ustawy o CIT (art. 30f ust. 3 pkt 3 – 5 ustawy o PIT). Związane są z następującymi aspektami:

1. sprawowaniem kontroli nad jednostką, np. poprzez posiadanie  bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale;
2. wysokością zapłaconego podatku - niższy o co najmniej 25% od podatku, który byłby należny od zagranicznej jednostki, gdyby była polskim rezydentem podatkowym;
3. składem i wartością uzyskiwanych przychodów, np. co najmniej 33% przychodów tej jednostki pochodzi ze źródeł pasywnych lub bardzo niski próg przychodów w tzw. spółkach „wydmuszkach”.

Przesłanki, o których mowa powyżej są niezwykle rozbudowane, nawet jak na polskie ustawodawstwo, gdyż wymagają szeroko zakrojonej analizy i szczegółowych informacji finansowych zagranicznej spółki. Ich celem jest jednak pokrycie szerokiego spektrum przypadków, w których „opłacalnym” mogłoby być przepuszczanie środków przez specjalnie do tego stworzoną zagraniczną jednostkę.

Przepisy przewidują możliwość uniknięcia podatku, gdy powyższe przesłanki zostaną spełnione. W art. 24a ust. 16 ustawy o CIT (art. 30f ust. 18 ustawy o PIT) przewidziane zostało zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku od dochodu CFC w sytuacji, gdy prowadzi ona istotną rzeczywistą działalność gospodarczą w  państwie członkowskim UE lub EOG.

Przy ocenie, czy działalność ma charakter rzeczywisty należy brać pod uwagę, przykładowo, czy:

• jednostka ta posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
• zagraniczna jednostka kontrolowana nie tworzy struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych;
• istnieje współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną a faktycznie posiadanym przez tę jednostkę lokalem, personelem lub wyposażeniem;
• zawierane porozumienia są zgodne z rzeczywistością gospodarczą, mają uzasadnienie gospodarcze i nie są w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tej jednostki;
• zagraniczna jednostka kontrolowana samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających.

Natomiast istotny charakter ww. działalności należy oceniać przez pryzmat stosunku przychodów uzyskiwanych przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jej przychodów ogółem.

Podsumowując, aby stwierdzić czy zagraniczna spółka będzie uznana za CFC, należy przeprowadzić pogłębioną analizę opartą o aspekt podatkowy w państwie jej rezydencji, aspekt kontroli nad tą jednostką oraz aspekt finansowy (o ile spółka nie jest zarejestrowana w raju podatkowym). Po stwierdzeniu, że spółka stanowi CFC, istnieje szansa na zwolnienie się z obowiązku zapłaty podatku, gdy siedziba CFC zlokalizowana jest na terytorium państwa UE i EOG oraz prowadzi ona istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.