Finansowanie dłużne, jakie transakcje finansowe najczęściej występują w grupach kapitałowych
2. Najczęściej występujące transakcje finansowe w grupach kapitałowych
Wstęp
Finansowanie dłużne jest kluczowym elementem zarządzania finansami w grupach kapitałowych. Grupy kapitałowe, składające się z jednostki dominującej oraz jednostek zależnych, często korzystają z różnych form finansowania dłużnego w celu optymalizacji kosztów kapitału, realizacji inwestycji i utrzymania płynności finansowej.
W niniejszym artykule omówimy najczęściej występujące transakcje finansowe związane z finansowaniem dłużnym w grupach kapitałowych.
Najczęściej występujące transakcje finansowe w grupach kapitałowych
Pożyczki wewnątrzgrupowe
Pożyczki wewnątrzgrupowe są jednym z najczęściej stosowanych narzędzi finansowania dłużnego w grupach kapitałowych. Jedną z głównych zalet pożyczek wewnątrzgrupowych jest możliwość redukcji kosztów finansowania.
Dzięki temu grupa kapitałowa może wykorzystać wewnętrzne zasoby finansowe, unikając konieczności korzystania z droższych, zewnętrznych źródeł finansowania, takich jak kredyty bankowe.
Dodatkowo, pożyczki wewnątrzgrupowe pozwalają na szybkie przekierowanie środków do tych podmiotów w grupie, które ich najbardziej potrzebują.
Gwarancje/poręczenia
Kolejnym rodzajem transakcji często występującym w ramach grup kapitałowych są poręczenia i gwarancje. Z taką transakcją mamy do czynienia, kiedy jeden podmiot z grupy zobowiązuje się do zabezpieczenia zobowiązania finansowego drugiej spółki.
Zarówno poręczenia, jak i gwarancje mogą mieć charakter odpłatny, jak i nieodpłatny.
Ze względu na powiązania pomiędzy podmiotami z grupy często zdarza się, że wynagrodzenie z tego tytułu nie jest ustalane. Wiąże się to jednak z koniecznością naliczenia przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Cash pooling
Cash pooling polega na konsolidacji sald bankowych różnych podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej na jednym wspólnym rachunku i pokrywaniu niedoborów finansowych jednej spółki z nadwyżek wypracowanych przez inną spółkę wchodzącą w skład jednej grupy.
Dzięki wzajemnemu bilansowaniu nadwyżek i niedoborów pieniężnych pomiędzy podmiotami powiązanymi, cash pooling stanowi alternatywę dla finansowania zewnętrznego.
Rozdzielenie zasobów pieniężnych pomiędzy podmiotami z grupy następuje w formie rzeczywistej – kiedy dochodzi do fizycznego przesłania środków pieniężnych między rachunkami spółek w grupie kapitałowej lub w formie wirtualnej – kiedy nie dochodzi do rzeczywistego transferu środków pieniężnych, ale kontrolowane są rozrachunki uczestników i na podstawie ujemnych lub dodatnich sald naliczane jest oprocentowanie.
Depozyty
Depozyty wewnątrzgrupowe polegają na przechowywaniu nadwyżek finansowych jednej spółki z grupy kapitałowej na rachunkach innych spółek w ramach tej samej grupy. Może to być realizowane poprzez bezpośrednie lokowanie środków lub za pośrednictwem centralnego podmiotu finansowego w grupie, który zarządza wszystkimi depozytami.
Nadwyżki finansowe mogą być lokowane na rachunkach podmiotów, które oferują wyższe oprocentowanie, co pozwala na generowanie dodatkowych przychodów z odsetek.
Hedging
Polega na stosowaniu różnych instrumentów finansowych w celu zabezpieczenia przed ryzykiem związanym z niekorzystnymi zmianami kursów walutowych, stóp procentowych, cen surowców oraz innych czynników rynkowych.
Działania te mają na celu stabilizację przepływów pieniężnych oraz minimalizację potencjalnych strat, co jest szczególnie istotne w kontekście zarządzania ryzykiem finansowym w dużych organizacjach.
Najczęściej występującym rodzajem hedgingu w grupach kapitałowych jest hedging walutowy, który ma na celu zabezpieczenie się przed ryzykiem związanym z wahaniem kursów walutowych.
Zawarta umowa hedgingowa określa w takim przypadku, jakie instrumenty finansowe zostaną użyte np. kontrakty terminowe, opcje walutowe lub swap walutowy oraz jaki kurs wymiany walut będzie stosowany w przypadku zabezpieczenia.
Transakcje ubezpieczeń i reasekuracji
Transakcje dotyczące ubezpieczeń wewnątrzgrupowych są traktowane jako jeden ze sposobów zarządzania ryzykiem w grupach międzynarodowych.
Standardową praktyką w dużych grupach kapitałowych jest tworzenie wyspecjalizowanych jednostek, znanych jako zależni ubezpieczyciele wewnątrzgrupowi (ang. captive insurance companies). Ich głównym zadaniem jest oferowanie polis ubezpieczeniowych pokrywających ryzyka spółek wchodzących w skład grupy. Rola tych podmiotów może być zróżnicowana. Na przykład, ubezpieczyciele wewnątrzgrupowi mogą zlecać świadczenie niektórych usług ubezpieczeniowych podmiotom zewnętrznym, pełniąc jedynie funkcję pośrednika.
Szczególną formą transakcji wewnątrzgrupowych jest wewnętrzna reasekuracja ubezpieczeniowa. Polega ona na przeniesieniu całości lub części ryzyka ubezpieczeniowego na zewnętrznego reasekuratora w zamian za odpowiednie wynagrodzenie.
Faktoring
Mechanizm ten polega na sprzedaży lub przeniesieniu wierzytelności handlowych (faktur) pomiędzy spółkami należącymi do tej samej grupy kapitałowej lub do wyspecjalizowanej jednostki faktoringowej w ramach grupy.
W ramach grupy kapitałowej proces faktoringu może mieć charakter wewnętrzny - spółki zależne sprzedają swoje wierzytelności centrali grupy lub wyspecjalizowanemu podmiotowi faktoringowemu w ramach grupy lub zewnętrzny – grupa korzysta z usług zewnętrznej firmy faktoringowej, która nabywa wierzytelności od różnych spółek w grupie, zapewniając im środki finansowe.
Podsumowanie
Wszystkie wskazane powyżej transakcje, ze względu na regulacje podatkowe i wymogi dotyczące cen transferowych, muszą być przeprowadzane z zachowaniem zasad rynkowych. Kluczowa jest więc szczegółowa analiza transakcji pod kątem ustalonego oprocentowania, prowizji czy wynagrodzenia.
Kiedy powstaje obowiązek dokumentacyjny w przypadku niniejszych transakcji? Jak określać limity transakcji i wykazywać je w TPR? W jaki sposób prawidłowo określić oprocentowanie, prowizje, wynagrodzenie? Jakie informacje można uwzględnić przy sporządzaniu analiz danych benchmarkingowych? Odpowiemy na te pytania w naszych kolejnych publikacjach!
