Estoński CIT – typowe błędy spółek. Sprawdź czy występują u Ciebie! - cz.2

Zapraszam Cię na kolejną część artykułu poświęconego typowym błędom popełnianym przez spółki opodatkowane estońskim CIT. W pierwszej części omawiałem błędy krytyczne, czyli takie, których wystąpienie może spowodować utratę prawa do estońskiego CIT albo tym, że spółka nie wybrała skutecznie opodatkowania w tej formie.

Dziś i w kolejnym wpisie poruszę tematykę błędów „mniejszej wagi”, czyli takich, których popełnienie nie sprawi, że Twoja spółka utraci prawo do estońskiego CIT, a tylko i aż błędnie rozliczy podatek, czego skutkiem będzie konieczność zapłaty odsetek podatkowych.

Link do poprzedniego artykułu znajdziesz tutaj:
➡️Estoński CIT – typowe błędy spółek. Sprawdź czy występują u Ciebie!

Spis treści

1. Wstęp 
2. Dochód z tytułu ukrytych zysków  
   a. Transakcje pożyczkowe 
   b. Powtarzające się świadczenia niepieniężne – art. 176 KSH
   c. Nabywanie usług niematerialnych od podmiotów powiązanych
   d. Użytkowanie składników majątku do tzw. „celów mieszanych”
3. Podsumowanie

1. Wstęp

Dziś skupimy się na dochodzie z tytułu ukrytych zysków – to najczęstsza kategoria dochodu (czyli zdarzenia podlegającego opodatkowaniu w modelu estońskim). W tym artykule wskażę na najczęściej występujące ryzyka i pułapki związane z ukrytymi zyskami, które wynikają z dynamicznej linii interpretacyjnej i sporów na linii Fiskus – podatnicy.

Uprzedzając wątpliwości – co jeśli znajdziesz ten błąd w spółce swojej lub swojego klienta?  

Rozwiązań może być kilka:  
- zapłata należnego podatku wraz odsetkami – czym szybciej, tym lepiej, 
- wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej w celu przekonania organów podatkowych, że nasza spółka postąpiła poprawnie,  
- milczenie i oczekiwanie, że Fiskus nie zweryfikuje poprawności rozliczeń spółki – ten wariant stanowczo odradzam, gdyż naraża spółkę na rosnące odsetki podatkowe i spór z organem podatkowym. 

Uspokajająco powiem, że w większości kwestii, które będziemy tu omawiać występują niejednolite stanowiska organów podatkowych, więc zawsze będą jakieś argumenty w ewentualnym sporze z fiskusem.   

Jeśli potrzebujesz wsparcia w weryfikacji czy i jakie niedociągnięcia występują w Twojej spółce, pozwól, że ja skontroluję Cię pierwszy, zanim zrobi to fiskus.  

Tymczasem zapraszam czytania.  

2. Dochód z tytułu ukrytych zysków

a. Transakcje pożyczkowe

Zdaniem organów podatkowych każda pożyczka na linii spółka opodatkowana estońskim CIT – podmiot powiązany, podlega opodatkowaniu.

🔹 Gdy spółka opodatkowana estońskim CIT jest pożyczkobiorcą, wówczas opodatkowujemy odsetki.

🔹 Gdy spółka opodatkowana estońskim CIT jest pożyczkodawcą. wówczas opodatkować należy całą kwotę (kapitał) pożyczki.

W tym drugim wątku mamy do czynienia z niejednolitą linią orzeczniczą – pośród wyroków niekorzystnych, nakazujących opodatkowanie każdej pożyczki z podmiotem powiązanym, zostało wydanych kilka orzeczeń, które mówią, że pożyczka podlega opodatkowaniu tylko jeśli ma związek z prawem do udziału danego podmiotu powiązanego w zysku spółki.

O rozbieżności linii interpretacyjnej i orzeczniczej w kwestii pożyczek pisaliśmy m.in. tutaj:
➡️ Estoński CIT – kolejny korzystny wyrok w sprawie pożyczek
➡️ Estoński CIT – Fiskus nie zmienia zdania w sprawie opodatkowania pożyczek
➡️ Estoński CIT – opodatkowanie pożyczek – co wynika z uzasadnienia wyroku NSA?
➡️ Estoński CIT i pożyczki dla podmiotów powiązanych – kolejny korzystny wyrok WSA

Uwaga!
Jeśli Twoja spółka została poddana restrukturyzacji będąc już opodatkowaną estońskim CIT, zweryfikuj czy rozpoznała ten rodzaj dochodu, ponieważ na zapłatę podatku z tego tytułu ma czas tylko do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany rodzaj restrukturyzacji miał miejsce. 

Uwaga!
Nie każda restrukturyzacja będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem – np. w przypadku połączenia spółek, metodą uproszczoną (bez zamykania ksiąg rachunkowych i emisji nowych udziałów) ten rodzaj dochodu w ogóle nie wystąpi.

O korzystnej linii interpretacyjnej pisaliśmy na naszym blogu:
➡️Podatek od dochodu z tytułu zmiany wartości składników majątku – korzystna interpretacja podatkowa

b. Powtarzające się świadczenia niepieniężne – art. 176 KSH

Zgodnie z art. 176 §1 kodeksu spółek handlowych, jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Zgodnie z §2 cytowanej regulacji, wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.

Powołany wyżej przepis umożliwia tworzenie takich relacji między wspólnikiem a spółką, które pozwolą im wzajemnie odnosić określone korzyści. Dla spółki może to być pewność otrzymania w określonym czasie pewnych świadczeń, dla wspólnika możliwość zbytu świadczeń i otrzymania wynagrodzenia. Wypłacenie wynagrodzenia jest niezależne od tego, czy spółka wykazuje zysk czy też nie.

W zakresie tych świadczeń Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydawał korzystne interpretacje indywidualne, mówiące, że wypłata wynagrodzenia należnego udziałowcom nie podlega opodatkowaniu jako dochód z tytułu ukrytych zysków.

Sytuacja zmieniła się wiosną 2025 r., kiedy to nastąpiła zmiana linii interpretacyjnej – od teraz, zdaniem Dyrektora KIS każdą wypłatę wynagrodzenia za świadczenia z art. 176 KSH należy opodatkować jako dochód z tytułu ukrytych zysków.

Szerzej pisaliśmy o tym tutaj:
➡️Estoński CIT i powtarzające się świadczenia niepieniężne – zmiana stanowisk organów podatkowych
➡️Estoński CIT – kolejna niekorzystna interpretacja podatkowa przy art. 176 KSH

Uwaga!
Jeśli umowa Waszej spółki zawiera postanowienia o powtarzających się świadczeniach niepieniężnych z art. 176 KSH, należy zmienić umowę tej spółki, gdyż te świadczenia generują także ryzyko na gruncie składek z tytułu ubezpieczeń społecznych (zasadniczo nie podlegają składkom zdrowotnym i składkom z tytułu ubezpieczeń społecznych, ale organy składkowe kwestionują ten rodzaj świadczeń zrównując go z umową zlecenia dla celów obliczenia należnych składek). 

c. Nabywanie usług niematerialnych od podmiotów powiązanych
W przypadku nabywania usług niematerialnych od podmiotów powiązanych stosuje się zasady ogólne dotyczące ukrytych zysków.

Organy podatkowe dominująco wydają korzystne interpretacje indywidualne, ale nabywanie usług niematerialnych nie podlega opodatkowaniu jeśli te usługi są:
- niezbędne spółce do jej działalności,
- są związane z jej działalnością,
- spółka nabywa je na takich samych warunkach, na jakich nabyłaby je od podmiotu powiązanego.

Przykład korzystnej interpretacji indywidualnej opisywaliśmy niedawno na naszym blogu – Fiskus potwierdził, że nabywanie przez spółkę usług szkoleniowych od podmiotu powiązanego nie będzie opodatkowane jako dochód z tytułu ukrytych zysków.
➡️ Nabywanie i świadczenie usług szkoleniowych przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT

Kluczowym wnioskiem jest także to, by szczególną uwagę zwrócić na fakt odpowiedniego udokumentowania wykonania usług, które spółka nabywa od podmiotu powiązanego. Sądy administracyjne, w tym Naczelny Sąd Administracyjny zwracały wielokrotnie uwagę, że sama faktura nie jest dostatecznym dowodem wykonania usługi.

Uwaga!
Zweryfikuj wszystkie transakcje na linii spółka – podmiot powiązany, szczególnie jeśli mają charakter niematerialny. Kluczowe jest skompletowanie dowodów, które potwierdzą ich wykonanie (np. raporty, prezentacje, fragmenty kodu źródłowego, opinie, skrypty, projekty).

Fakt, że spółka jest na estońskim CIT nie stoi na przeszkodzie temu, by w spółce byli powołani prokurenci.

Kluczowy jest jednak fakt, że zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i Naczelnego Sądu Administracyjnego wynagrodzenie wypłacone prokurentowi przez spółkę opodatkowaną ryczałtem zawsze podlega opodatkowaniu jako dochód z tytułu ukrytych zysków, od pierwszej złotówki.

Opisywaliśmy to na naszym blogu:
➡️Estoński CIT – wypłata wynagrodzenia prokurentowi opodatkowana jako ukryty zysk

Uwaga!
W stosunku do wynagrodzeń wypłacanych prokurentom nie stosuje się zasady pięciokrotności, czyli zasad, które wyłączają ukryty zysk w przypadku wynagrodzeń wypłacanym podmiotom powiązanym na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, powołania do zarządu spółki lub kontraktu menedżerskiego.

d. Użytkowanie składników majątku do tzw. „celów mieszanych”

Ukrytym zyskiem (ale także wydatkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą) nie będzie użytkowanie majątku należącego do spółki tylko w przypadku, gdy dany składnik majątku użytkowany jest wyłącznie do celów działalności gospodarczej.

Jeśli dany składnik majątku wykorzystywany jest nie tylko do celów działalności gospodarczej (tzw. użytek mieszany) wówczas ustawodawca przewidział szczególne reguły, zgodnie z którymi ukrytym zyskiem (lub wydatkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą) jest 50% sumy wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku.

Uwaga!
Dochód z tytułu ukrytych zysków wyliczamy zawsze w kwocie brutto. Dodatkowo, nawet pojedyncze i incydentalne wykorzystanie składnika majątku do celów prywatnych w danym miesiącu oznacza, że musimy opodatkować wszystkie wydatki brutto / odpisy amortyzacyjne związane z danym składnikiem majątku

To znaczy, że nie stosuje się w tym przypadku jakichkolwiek zasad proporcjonalnego rozliczenia.

Do takich wniosków dochodzi też Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach podatkowych, o czym pisaliśmy na naszym blogu:
➡️ Czasowe wykorzystywanie składnika majątku do celów mieszanych a CIT Estoński

Uwaga!
Najnowsze interpretacje podatkowe wskazują, że incydentalny użytek sprzętu należącego do spółki (np. komputera) do celów innych niż działalność gospodarcza, nie oznacza, że wydatki na zakup tego sprzętu / odpisy amortyzacyjne z nim związane należy opodatkować jako dochód z tytułu ukrytych zysków lub dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Korzystną interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej opisaliśmy również na naszym blogu:
➡️ Incydentalne wykorzystanie przez pracownika komputerów służbowych do celów prywatnych nie zdeterminuje powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą

3. Podsumowanie

Dziękuję Ci za przeczytanie wszystkich trzech wpisów. Niestety nie mogę obiecać, że to ostatni wpis z tej serii i zagwarantować, że lista, którą dla Ciebie przygotowałem jest listą skończoną i zamkniętą.

Przepisy estońskiego CIT żyją, a rozumienie ich przez Fiskusa i sądy administracyjne ciągle się zmienia, dlatego Twoja spółka powinna mieć regularny kontakt z doradcą podatkowym by na bieżąco reagować na nowości podatkowe, których dostarcza administracja skarbowa.

Chciałbyś naszego wsparcia w tych obszarach? Skontaktuj się nami lub zajrzyj na: https://ltca.pl/cit-estonski/